Je kunt Frankrijk natuurlijk verkennen aan de hand van een van onze roadtrips. Maar als er één manier is om het land echt goed te leren kennen, dan is het wel door te wandelen. Dat is dan ook onze favoriete activiteit in la douce France. We schreven er zelfs een boek over. In dit artikel verklappen we je alvast wat volgens ons enkele van de beste wandelgebieden zijn, en waar je aan moet denken als je in Frankrijk gaat wandelen. Allez, on-y va ?
Al sinds mijn ouders me halverwege de jaren ’80 meenamen, verken ik Frankrijk het liefst te voet. Door te wandelen ontdek je zoveel meer details in het landschap en maak je bovendien veel gemakkelijker contact met de lokale bevolking. Ik maakte in de loop der jaren menig wandeling in Frankrijk, van een blokje om tot meerdaagse tochten. Van noord naar zuid en van oost naar west, er zijn weinig gebieden waar ik niet gewandeld heb. Eind 2021 besloot ik daarom mijn favoriete wandelplekken te delen in een nieuw boek, Wandelen in Frankrijk. Daar hebben we sindsdien hard aan gewerkt en in september verschijnt het dan eindelijk. In dit artikel geef ik alvast een voorproefje van wat je van het boek kunt verwachten en geef ik allerlei tips voor jouw wandelingen in Frankrijk.
Handige tips
In je bagage
Ga je wandelen in Frankrijk, dan zijn er een aantal dingen die niet in je bagage mogen ontbreken. Het belangrijkste is misschien wel de wandelkaart. Wij vertrouwen altijd op de kaarten van IGN, het Institut Géographique National, die een gebied zeer gedetailleerd in beeld brengen. Met een schaal van 1:25.000 staan vrijwel alle wandelpaden wel aangegeven, en ook kun je aan de hand van de kaart vrij gemakkelijk zien hoe een gebied eruit ziet, welke hoogteverschillen je moet overbruggen en welke oriëntatiepunten je onderweg tegenkomt. Naast een wandelkaart kun je uiteraard ook niet zonder water en proviand, reken voor een dag wandelen zo’n twee liter per persoon. Een verrekijker en goed fototoestel zijn wat ons betreft ook altijd leuk om mee te nemen op je tochten. Denk bovendien ook aan goede wandelschoenen. Ik loop zelf het liefst op wandelschoenen van Meindl. Een lage variant voor wandelingen over vlak of licht glooiend terrein, en hoge schoenen (A/B-categorie) voor bergachtige gebieden, zodat je enkels goede ondersteuning hebben. Waterdicht, want het kan met name in de bergen nog wel eens gebeuren dat je een beekje moet doorkruisen.
Markeringen en routes
Hoe vind je nu een mooie route om te wandelen? Er zijn in Frankrijk grofweg drie categoriën wandelroutes. De langeafstandswandelroutes onder de noemer Grande Randonnée (GR), de Grandes Randonnées de Pays (GRP) en diverse plaatselijke routes. De GR-paden voeren door meerdere streken, nemen meerdere dagen tot weken in beslag en zijn goed gemarkeerd met bordjes en geverfde aanwijzingen. Volg je de wit-rode markeringen dan zit je altijd goed. De GRP-paden laten je een bepaalde streek ontdekken en zijn eveneens meerdaags. Deze zijn gemarkeerd met geel-rood. Natuurlijk kun je van zowel GR’s als GRP’s ook gewoon stukken uitkiezen en er een dagwandeling van maken. De lokale routes tot slot zijn vaak uitgezet door een toerismebureau van een gebied of bijvoorbeeld door de beheerders van een natuurpark. Loop gewoon even een plaatselijke VVV binnen en vraag naar wandelroutes, dan krijg je meestal direct een boekje of folder in handen gedrukt met mooie routes in de buurt.
Zoals gezegd staan wandelroutes aangegeven met geverfde markeringen op stenen en rotsen of stickers op palen in meer geciviliseerde gebieden. Ook staan op veel plaatsen wandelbordjes, waarbij meestal ook nog eens staat aangegeven hoe lang het lopen is naar een bepaald punt, bijvoorbeeld een berghut of uitzichtpunt. Wat wij vaak doen, zodra we op onze plek van bestemming zijn: in het dorp even de wandelbordjes bij langs, ze fotograferen, en er in ons vakantiehuisje of op de camping de wandelkaart bijpakken om te zien waar de bordjes ons heenleiden.
Overnachten
Natuurlijk kun je vanuit een vaste locatie zoals een vakantiehuis of camping gaan wandelen. Maar wat ook leuk is: meerdaagse wandelingen waarbij je van accommodatie naar accommodatie wandelt. Voor wandelaars zijn er twee soorten accommodaties handig om te onthouden: de refuges, ook wel berghutten genoemd, en de gîtes d’étape. De eerste categorie vind je in bergachtige gebieden, vaak op enkele uren wandelen van de openbare weg. Er kunnen meestal zo’n dertig tot honderd mensen tegelijk overnachten, al heb je ook nog grotere. Je eet ‘s avonds aan lange tafels, een en hetzelfde menu, op hetzelfde tijdstip. Slapen doe je op slaapzalen, meestal op kamers met een stuk of vier tot twintig bedden. Voor gîtes d’étape geldt hetzelfde, maar deze bevinden zich meestal in een dorp. Voor de echte avonturier zijn er in veel gebieden ook nog onbemande berghutten te vinden, ook wel eens cabanes genoemd. Wil je daar overnachten, dan moet je vrijwel alles wat je nodig hebt zelf meenemen: kookgerei, eten, matrasje en slaapzak.
Beste wandelgebieden
Eigenlijk kun je overal in Frankrijk wel wandelen. Stap uit je vakantiehuisje, camper, tent of hotel en je kunt direct beginnen, op heel veel plekken kom je wandelbordjes of markeringen van wandelpaden tegen. Maar natuurlijk heb ik in de loop der jaren een paar favoriete bestemmingen verzameld. In ons boek vind je de complete lijst, maar hieronder staan er enkele uitgelicht.
Vanoise
De Vanoise vormt samen met het naburige Gran Paradiso-park in Italië een van de grootste beschermde natuurgebieden van Europa. Je kunt er dan ook heerlijk wandelen, en hebt daarbij grote kans om allerlei bijzondere diersoorten te aanschouwen, zoals gemzen, steenbokken, gieren, adelaars en marmotten. Wij liepen er de Tour des Glaciers de la Vanoise, die in een rondje om de belangrijkste gletsjers van het gebied voert. Een wandeling die we in gedachten nog vaak herbeleven, want je loopt er in een van de mooiste streken van de Franse Alpen. Maar ook voor dagwandelingen vanuit de dalen kun je hier goed terecht. Een mooie bestemming van een wandeling van een paar uur is bijvoorbeeld een van de vele berghutten, waar je kunt genieten van de lokale keuken. Aan de randen van het natuurpark vind je enkele skigebieden, zoals Les Trois Vallées, La Plagne en Val d’Isère. Doordat een aantal van de liftjes ook ‘s zomers in bedrijf zijn kun je er ook goed terecht als je niet zo’n sportieve wandelaar bent maar wel van mooie uitzichten wilt genieten.
Alpilles
In de Alpilles loop je in de voetsporen van meer dan tweeduizend jaar beschaving. De Romeinen bouwden er aquaducten en de stad Glanum, maar tegenwoordig staat het vooral bekend als plek waar smaakvolle wijnen en olijfolie vandaan komen. Het landschap is er ruig, rotsachtig en droog, en je hebt er geregeld indrukwekkende uitzichten over het Provençaalse landschap. Er zijn fraaie rondwandelingen te maken, waarbij je soms zomaar het idee hebt midden in een schilderij van Vincent van Gogh te zijn beland.
Finistère
Het einde van de wereld, dat betekent Finistère. En vaak heb je dat gevoel er ook, wanneer je een van de vele wandelpaden betreedt. Het mooiste is het om te wandelen aan de kust, over het zogenaamde douanierspad, de Grande Randonnée 34. Ga in elk geval eens wandelen op de kapen van het schiereiland van Crozon, voor fenomenale uitzichten op de rotskust. Je raakt gegarandeerd onder de indruk, en nog meer als je bedenkt dat hier ook in de prehistorie al mensen rondliepen van wie de sporen nog altijd te vinden zijn in de vorm van menhirs en hunebedden.
Frans Catalonië
Omdat we het er zo mooi vonden, bezochten we Frans Catalonië maar liefst twee jaar achter elkaar. Dit gedeelte van de Pyreneeën is bijzonder vanwege de combinatie van bergen en zee. In het achterland vind je toppen als de Canigou en de Pic Carlit, aan de kust sfeervolle dorpen als Collioure en een ruige kuststrook. Ga eens wandelen aan de Côte Vermeille, of maak een spannende wandeling in de Gorges de la Carança. Echte bergwandelaars beklimmen de Canigou, in twee dagen. Ook in deze streek vind je veel wijngaarden, want aan de kust ligt Banyuls, bekend van de gelijknamige versterkte witte wijn, de vin doux naturel.
Côte d’Opale
Wandelen in Frankrijk kan ook dicht bij huis, want deze bestemming ligt op slechts vier uur rijden vanaf het midden van Nederland. Je loopt er over glooiende akkers naar leuke dorpen aan de kust, over keienstranden vol fossielen, boven- of onderlangs torenhoge krijtrotsen. De mooiste gedeeltes vind je rond Cap Blanc-Nez en Cap Gris-Nez, waar in de Tweede Wereldoorlog flink gevochten is en je de bunkers nog kunt zien liggen. Maar ook in het binnenland zijn mooie paden door natuurgebieden. En ‘s avonds is het heerlijk bijkomen in sfeervolle dorpjes als Wissant of Tardinghen. Ik verbleef zelf een paar dagen in Boulogne-sur-Mer, een gezellige stad met een interessante geschiedenis, én het grootste zee-aquarium van Europa, Nausicaá.
Pays du Ventoux
De mythische Mont Ventoux in de Provence spreekt tot de verbeelding. Op en rondom de berg kun je dan ook prachtige wandelingen maken. Bijvoorbeeld in de Dentelles de Montmirail, een gebied met een bijzondere rotsformatie. De Dentelles, een gekartelde reeks rotsen, steken boven het landschap uit en ook heb je regelmatig uitzicht op de Mont Ventoux. Eromheen ligt een glooiend gebied met veel wijngaarden en bossen. Wanneer je bent uitgewandeld kun je op adem komen in van die typische Provençaalse dorpen met klinkende namen als Beaumes-de-Venise, Vacqueyras, Séguret en Crestet.
Cantal
Een groene, onherbergzame en dun bevolkte streek in het zuiden van Midden-Frankrijk met on-Franse landschappen. Tijdens de wandelingen die ik hier maakte had ik soms het idee heel ergens anders te zijn beland, in Schotland, IJsland of Nieuw-Zeeland bijvoorbeeld. Je loopt hier dan ook over een uniek landschap van uitgestorven vulkanen. De Cantal is in wezen een hele grote vulkaan, een zogenaamde stratovulkaan. Het topje daarvan is de Puy Mary, die je onder meer vanaf de Pas de Peyrol kunt beklimmen. Maar omdat meer mensen dat doen zou ik hem met een omweggetje beklimmen, of gewoon in een ander deel van de Cantal gaan wandelen. Want waar de Puy Mary door het massatoerisme is ontdekt, worden de andere delen van deze streek gelukkig min of meer genegeerd. Ik liep er bijvoorbeeld in de Vallée de la Jordanne en kwam gedurende een halve dag niemand tegen.
Niet te missen wandelroutes
Er zijn zoals je merkt heel veel gebieden met elk weer hun eigen karakteristieke routes. Een aantal ontstijgen echter de regionale status en zijn landelijk en zelfs internationaal bekend. Natuurlijk de verschillende pelgrimroutes naar Santiago, die in Frankrijk vier hoofdroutes heeft. Daarvan is de Via Turonensis de bekendste, die begint in Parijs. Minstens zo bekend zijn de belangrijkste GR-wandelroutes, de GR5 van Hoek van Holland naar Nice, de GR10 dwars door de Pyreneeën en de GR20 over de hoogste toppen van het eiland Corsica. Ook niet te versmaden is de eerder genoemde GR34 in Bretagne, waarbij je regelmatig op smalle paadjes langs steile kliffen loopt, met onder je de bruisende golven die kapotslaan op de rotsen.
Het is verder altijd leuk om door een gebied met wijngaarden te wandelen. Wat mij betreft lenen de Provence en de Elzas zich daar het beste voor. In de Elzas kun je tijdens je wandelingen over de hellingen van de Vogezen genieten van indrukwekkende uitzichten met soms een panorama tot aan de Alpen. In de Provence gaat het wandelen gepaard met het genieten van de kruidige geur van de garrigue, de ruige begroeiing van de heuvels en bergen waartussen je talloze wijngaarden en olijfgaarden aantreft. En de schilderachtige dorpjes daar spreken natuurlijk ook tot de verbeelding.
In ons boek
Wat kun je nu verwachten van ons nieuwe boek? Allereerst een gedeelte met allerlei handige tips voor als je zelf wilt wandelen tijdens je vakantie in Frankrijk, met bijvoorbeeld info over overnachten, eten en drinken, de verschillende wandelroutes die er zijn en de gemarkeerde paden. Na dit algemene deel volgt een overzicht van onze vijftig favoriete wandelplekken, met per plek een introductie over het gebied en vervolgens minimaal twee concrete wandelroutes. Stuk voor stuk wandelroutes die een beeld geven van het gebied en die je volgens ons echt gedaan moet hebben als je hier op vakantie bent en van wandelen houdt. De routes zijn allemaal voorzien van een nummer, en aan de hand van dat nummer kun je via onze site de bijbehorende GPS-bestanden downloaden zodat je je wandeling goed kunt voorbereiden. De wandelingen variëren in moeilijkheid en lengte, er zit werkelijk voor elk wat wils tussen, van meerdaagse wandelingen tot tochtjes van een paar uur over een gemakkelijk pad. De beschreven wandelplekken zijn verspreid over heel Frankrijk.
Het boek Wandelen in Frankrijk
Heb ik je warm gemaakt voor een mooie wandelvakantie in Frankrijk? Bestel dan ons boek Wandelen in Frankrijk en ontdek vijftig van onze favoriete wandelbestemmingen, inclusief concrete routes voorzien van GPS-bestanden. Ook vind je in het boek nog veel meer tips die van pas komen bij het wandelen in Frankrijk.
