Vogels in Frankrijk: deze vogelsoorten kun je gemakkelijk herkennen

De laatste jaren gaat er in onze bagage standaard een goede verrekijker mee als we naar Frankrijk gaan. We zijn dan wel geen echte vogelaars, maar we vinden het wel leuk om vogels te spotten en er een klein beetje moeite voor te doen. Want in Frankrijk kom je zoveel vogels tegen dat je gaandeweg haast als vanzelf een kenner wordt. In de loop der tijd hebben we dan ook al veel bijzondere vogelsoorten gezien. En het leuke is, ook jij kunt een aantal vogels in Frankrijk heel gemakkelijk herkennen. In dit artikel zetten we tien van de meest bijzondere vogels op een rij die we tot nu toe zijn tegengekomen.

Tijdens onze wandelingen en rondritten door de natuur komen we veel vogels tegen. Nu zijn we niet zo fanatiek in het vogelspotten dat we vanaf een afstandje direct alles van een vogel kunnen zeggen, of het bijvoorbeeld een juveniel of een volwassen exemplaar is, in winter- dan wel zomerkleed. We willen echter wel graag weten wat we zoal precies zien, als er weer ergens een schaduw door de lucht zweeft of achter een boompje een kleurrijk vogeltje vandaan komt springen. Gewapend met een verrekijker en een vogelgidsje dat we standaard in de auto hebben liggen kom je al een heel eind. Goed: de mus, merel, specht, meesjes en zilverreigers kun je ook in Nederland wel gemakkelijk herkennen. Wat zijn nu vogels die net een tikje specialer zijn, maar die je toch ook vrij veel kunt zien?

1. Hop (Upupa epops)

In de Charente-Maritime troffen we de hop, een vrolijke vogel met een opvallende kuif. Toen we hem voor het eerst zagen, dachten we even met een ontsnapte tropische vogel van doen te hebben. Maar het is in sommige gebieden in Frankrijk een vrij veel voorkomend soort. In Nederland kom je hem eigenlijk niet zoveel meer tegen, vroeger vaker. We zagen hem langs de weg in het bos bij La Tremblade, waar hij met zijn lange snavel in de grond zocht naar insecten. De hop huppelde speels over de grond, zijn felgekleurde veren glinsterend in het zonlicht. Later zagen we er ook nog een bij onze gîte in Marennes-Plage.

Uiterlijk: Je herkent hem direct als je hem ziet: de hop is een bijzondere vogel met een oranje-bruine buik, zwart-wit gestreepte vleugels en een lange, gebogen snavel. Hij heeft een opvallende kuif op zijn kop die hij kan opzetten.
Gedrag: De hop is een standvogel die in open bossen en graslanden leeft. Hij voedt zich met insecten die hij met zijn lange snavel in de grond zoekt.
Habitat: Open bossen en graslanden.
Franse benaming: Huppe fasciée
Waar hebben wij deze gezien: Charente-Maritime

2. Zwarte wouw (Milvus migrans)

De imposante zwarte wouw speurt met zijn scherpe ogen de grond af naar prooi. In de Alpilles zagen we een keer een hele zwerm, die ons ook even nieuwsgierig van bovenaf kwamen bekijken. We waren even bang dat ze werden aangetrokken door onze baby die we in de draagzak hadden. Maar gelukkig verzamelden ze zich even later in een weiland verderop, waar het kadaver van een schaap lag. We zijn de zwarte wouw op veel meer plekken tegengekomen, het is namelijk een algemene soort in grote delen van het land. Zo vlogen er ook veel rond in de moerassen van de Charente-Maritime. Zijn neefje, de rode wouw, is een stuk zeldzamer.

Uiterlijk: De zwarte wouw is een roofvogel met een spanwijdte tot ongeveer 160 centimeter. Hij heeft een donkerbruin lichaam, een lichte kop en een zwarte snavel. Om hem te onderscheiden van andere roofvogels: Let op de staart, die is lang, vrij smal en kartelig gevorkt.
Gedrag: Deze trekvogel overwintert in Afrika. Hij leeft in open gebieden met bos en water. De zwarte wouw is een jager die zich voedt met aas, kleine zoogdieren en vogels.
Habitat: Open gebieden met bos en water.
Franse benaming: Milan noir
Waar hebben wij deze gezien: Provence, Alpen, Charente-Maritime

3. Ooievaar (Ciconia ciconia)

In Nederland kom je regelmatig ooievaars tegen, in de buurt van polders en natuurgebieden. Maar in bepaalde delen van Frankrijk zie je ze nog veel meer. Een van de bekendste gebieden is de Elzas, waar dorpen vol huizen met vakwerkgevels het landschap sieren. Hier nestelen ze op palen en schoorstenen, en zoeken er naar voedsel op de vlaktes naast de Rijn. Hun lange rode poten en wit met zwarte veren geven ze een elegante uitstraling. In heel de regio Grand-Est vind je meer dan tweeduizend broedparen, het meest van heel Frankrijk en meer dan in heel Nederland. In vroeger tijden migreerden ze in de winter, maar tegenwoordig blijven steeds meer vogels het hele jaar door in de streek.

Uiterlijk: De ooievaar is een grote, langpotige vogel met een witte buik en zwart-gepunte veren, een rode snavel en rode poten.
Gedrag: Het is een trekvogel die steeds vaker standvogel wordt, met dat de winters minder streng worden. Hij leeft in waterrijke omgevingen en nestelt op hoge plaatsen. Het voedsel bestaat uit insecten, kleine zoogdieren en amfibieën.
Habitat: Moerassen, graslanden en oevers van meren en rivieren.
Franse benaming: Cigogne blanche
Waar hebben wij deze gezien: Elzas, Charente-Maritime

4. Lepelaar (Platalea leucorodia)

Lepelaars blijven bijzondere vogels om te zien. We zien ze in Nederland ook vaak in de buurt van water, maar in Frankrijk heb je nog grotere kans om ze te zien. Het leukst om te zien is het wanneer ze door laag water waden, met hun bek heen en weer door het water zwierend in de hoop dat er kleine visjes, insecten of amfibieën in terecht komen.

Uiterlijk: De lepelaar is een elegante vogel met spierwitte veren en een lange, platte snavel, met aan het eind een lepelvorm.
Gedrag: Het is een vogel die in kolonies in ondiepe wateren leeft. Hij voedt zich met kleine vissen en garnalen en nestelt hoog in de bomen, vaak in de buurt van reigers en aalscholvers.
Habitat: Ondiepe wateren, zoals lagunes en zoutpannen.
Franse benaming: Spatule blanche
Waar hebben wij deze gezien: Camargue, Charente-Maritime

5. Koereiger (Bubulcus ibis)

In Normandië en Pays de la Loire, op weg naar Charente-Maritime, zagen we veel koereigers op schilderachtige weides tussen de koeien staan, waar ze ook de naam vandaan hebben. Ze eten de insecten en wormen op die door de hoeven van vee uit de bodem omhoog worden geschoffeld. Let maar eens op als je door de binnenlanden van Frankrijk toert en witte vogels bij een kudde koeien ziet staan: grote kans dat dit koereigers zijn.

Uiterlijk: Wat kleiner en meer gedrongen dan de bekende blauwe reiger. Hij heeft witgrijze veren en een gele snavel. In broedkleed hebben ze deels oranjebruine veren.
Gedrag: De koereiger is een standvogel die je vooral op het platteland vindt. Hij voedt zich vooral met insecten maar ook wel met vissen, kikkers en kleine zoogdieren als muizen.
Habitat: Weilanden, ondiepe wateren, zoals moerassen, rivierbekkens en oevers.
Franse benaming: Héron garde-bœufs
Waar hebben wij deze gezien: Normandië, Pays de la Loire

6. Flamingo (Phoenicopterus roseus)

De Camargue is beroemd om zijn flamingo’s, die met duizenden tegelijk in de ondiepe wateren staan te foerageren. Hun roze veren creëren een spectaculair kleurenpalet dat tegen de blauwe lucht afsteekt. We kwamen ze op diverse plekken in de Camargue tegen. Het beste en van heel dichtbij kun je ze zien in het vogelpark Pont de Gau.

Uiterlijk: De flamingo is een exotische vogel met roze veren en lange, dunne poten.
Gedrag: Deze vogel leeft in grote kolonies in ondiep water en nestelt op de grond. Hij voedt zich met kleine garnalen en algen.
Habitat: Ondiepe wateren, zoals lagunes en zoutpannen.
Franse benaming: Flamant rose
Waar hebben wij deze gezien: Camargue

7. Kraanvogel (Grus grus)

De halfjaarlijkse kraanvogeltrek is een bezienswaardigheid op zich. In het oosten van Nederland kun je hun kenmerkende roep in het voorjaar of najaar vaak horen, als ze met duizenden op reis zijn van of naar hun broedgebieden in Scandinavië en Oost-Europa en hun overwinterplaatsen in Zuid-Europa. Een belangrijke plek op hun route is het Lac du Der in de Champagnestreek. Hier verzamelen honderdduizenden exemplaren zich. De beste tijd om er te kijken is in oktober of maart. Je ziet ze dan overal in de weilanden rondom het meer. We bleven hier een dagje in de omgeving rondrijden, om ’s avonds naar de oever van het meer te gaan. Met zonsondergang komen ze namelijk allemaal terug van hun foerageertocht, om veilig in het meer neer te strijken om er de nacht door te brengen.

Uiterlijk: De kraanvogel is een grote vogel met asgrijze en zwarte veren en een rode schedel.
Gedrag: Deze vogel maakt normaal gesproken ieder jaar heel wat kilometers. Hij overwintert in Zuid-Europa en Afrika, en broedt in de noordelijke gebieden. De kraanvogel is een omnivoor die zich voedt met insecten, kleine zoogdieren, planten en zaden.
Habitat: Moerassen, graslanden en oevers van meren en rivieren.
Franse benaming: Grue cendrée
Waar hebben wij deze gezien: Champagne

8. Vale gier (Gyps fulvus)

Het was een majestueus gezicht om vele tientallen vale gieren te zien cirkelen op de luchtstromen boven de Baskische Pyreneeën. Met hun scherpe ogen zien ze een dood dier op de hellingen van kilometers afstand en vervolgens komen ze binnen korte tijd van alle kanten aangevlogen. Maar we hebben ze op meer plekken gezien. Bijvoorbeeld tijdens een roadtrip door de Gorges de la Dourbie bij Millau, bij een wandeling in de buurt van Cauterets en op de Route des Crêtes in de Gorges du Verdon.

Uiterlijk: De vale gier is een grote vogel met een spanwijdte tot ongeveer 2,80 meter. Hij heeft een bruin lichaam en een lichte, kale kop. Om hem te onderscheiden van andere roofvogels: Let op de staart, die is kort, vrij breed en licht afgerond.
Gedrag: Deze aaseter leeft in bergachtige gebieden en nestelt tegen hoge rotskliffen. Hij voedt zich met dode dieren.
Habitat: Rotsachtige gebieden, Alpen, Centraal Massief en Pyreneeën.
Franse benaming: Vautour fauve
Waar hebben wij deze gezien: Baskenland (Pyrénées-Atlantiques), Hautes-Pyrénées, Gorges du Verdon, Aveyron

9. Lammergier (Gypaetus barbatus)

In de Pyreneeën zagen we ook de lammergier, een roofvogel met een kop die omringd wordt door oranje veren, vandaar de naam. Hij kan nog net wat groter worden dan de vale gier, en is een stuk zeldzamer. Als je ergens in de bergen kapotgevallen botten aantreft is de kans aanwezig dat het zijn werk is. Als botten te groot zijn laat hij ze namelijk van grote hoogte op de grond vallen, om ze vervolgens alsnog op te kunnen eten.

Uiterlijk: De lammergier is een zeldzame roofvogel met een spanwijdte tot een kleine 3 meter. Hij heeft een bruin lichaam en een baardachtige kop. Om hem te onderscheiden van andere roofvogels: Let op de staart, die is lang, vrij smal en in een pijlvorm afgerond.
Gedrag: Deze aaseter leeft in bergachtige gebieden. Hij voedt zich voornamelijk met de botten van zoogdieren, het vlees is voor hem minder belangrijk.
Habitat: Bergachtige gebieden, Alpen en Pyreneeën.
Franse benaming: Gypaète barbu
Waar hebben wij deze gezien: Baskenland (Pyrénées-Atlantiques), Hautes-Pyrénées, Aude

10. Waterspreeuw (Cinclus cinclus)

Aan de oevers van snelstromende rivieren en beekjes in een groot deel van Frankrijk kun je ze aantreffen: waterspreeuwen. Ze huppen heel karakteristiek op en neer op rotsen in beekjes en aan de oevers, op zoek naar insecten in het water. Heel bijzonder is dat ze in een stromend riviertje volledig onder water kunnen duiken en over de bodem scharrelen naar voedsel. We zagen bijvoorbeeld een waterspreeuw in Baskenland, vanuit de eetzaal van ons hotel in de buurt van Saint-Jean-Pied-de-Port.

Uiterlijk: De waterspreeuw is een klein, vrij bol vogeltje met een prominente witte borst en voor de rest zwarte of donkerbruine veren.
Gedrag: Deze standvogel leeft aan oevers van rivieren en beekjes, het liefst met redelijk snel stromend water. Hij voedt zich met insecten en kleine waterdiertjes.
Habitat: Oevers van rivieren en beekjes.
Franse benaming: Cincle plongeur
Waar hebben wij deze gezien: Door heel Frankrijk

Tips voor vogelspotten in Frankrijk

Vogelspotten is leuk, of je dat nu als hobby doet of als je gewoon tijdens je vakantie eens wat meer wil weten over het leven van vogels in de omgeving.

• Koop een vogelgids: Een vogelgids helpt je om de vogels die je ziet te identificeren. Let wel op dat je een vogelgids koopt voor het gebied waar je naar toe gaat.
• Download een vogelspot-app: Er zijn diverse vogelspot-apps beschikbaar die je kunnen helpen bij het identificeren van vogels. Ontdek bijvoorbeeld BirdSounds Europe.
• Ga op pad met een gids: Een natuurgids kan je helpen om de beste vogelspotlocaties te vinden en je meer leren over de vogels die je ziet. Er zijn veel vogelspot-excursies en tours beschikbaar in Frankrijk. Ontdek leuke gidsen via GetYourGuide.
• Neem een goede verrekijker mee: Lees hier bijvoorbeeld tips voor het kopen van een goede verrekijker bij wandelingen.
• Zoek eens een Parc Ornithologique op: In dit soort vogelparken kom je gegarandeerd bijzondere exemplaren tegen. Vaak zijn er ook kijkhutten en in sommige worden gewonde vogels opgevangen en verzorgd.
• Verstoor de vogels niet: Blijf op afstand van vogels en maak geen lawaai. Verstoor hun nesten of jongen niet.
• Geniet van de natuur: Vogelspotten is vooral ook een heerlijke manier om de natuur te ervaren. Geniet van wat je ziet, of je nu wel of niet succesvol bent in het spotten van bijzondere vogels.