Als je het over loopgraven en de Eerste Wereldoorlog hebt, denk je in Frankrijk al snel aan de Somme of de slagvelden in de Champagnestreek en bij Verdun. Maar ook in de Elzas is zwaar gevochten en zijn nog steeds sporen van de strijd terug te vinden. Een van de meest aangrijpende plekken om iets van de Eerste Wereldoorlog te ervaren is het Mémorial du Linge ten noorden van Munster.
De eerste schermutselingen van de Eerste Wereldoorlog tussen Frankrijk en Duitsland vonden zelfs plaats in de Elzas. Met de Frans-Duitse Oorlog had Frankrijk de Elzas verloren en direct na het uitbreken van de oorlog in 1914 probeerde het Franse leger het afgestane gebied terug te veroveren. Er volgden onder meer gevechten bij Altkirch en Mulhouse in de zuidelijke Elzas, maar ook de flanken van de Vogezen vormden strategische doelen. Vanaf daar kon je immers de vlakte van de Elzas overzien en had je controle over de bergpassen die door de Vogezen voerden.
Kale boomstammen
Als wij een bezoek brengen aan het Mémorial du Linge, is moeilijk voor te stellen dat deze plek ooit zo zwaar bevochten was. Inmiddels heeft de natuur zich helemaal hersteld. In het museum komen we te weten dat hier naar schatting meer dan zesduizend soldaten om het leven kwamen en zo’n zeventienduizend er gewond raakten. En dat allemaal in een paar maanden tijd, in de eerste twee oorlogsjaren. Na enkele weken zware strijd zag het landschap er hier heel anders uit: er resteerden enkel nog wat kale boomstammen en de hellingen waren bezaaid met kraters. Daartussen liepen de loopgraven, met soms maar enkele meters tussen de Duitse en Franse kant. Met een beetje moeite kon je elkaar verstaan, in de stilte van de nacht.
Het museum geeft een goed overzicht van de strijd, in de vorm van videobeelden en vondsten die door opgravingen gedaan zijn. Vooral door die laatste krijg je een beeld van het leven in de loopgraven. Er werd met pen en inkt geschreven naar huis, er werd gedronken, gekaart en door middel van kranten kreeg men wat mee van de strijd in andere delen van het land. Ook talrijk zijn de meer militaire vondsten, zoals kogels, granaten, wapentuig. Later zullen we terwijl we door de loopgraven wandelen nog grimmiger ervaren wat voor verschrikkingen er hier beleefd zijn: nog altijd worden er met enige regelmaat lichamen gevonden van gesneuvelde soldaten. Een wit houten kruis laat zien waar Franse lichamen gevonden zijn, een zwart kruis voor Duitse soldaten.
Het wandelen door de loopgraven is dan ook wat je het meest zal bijblijven van een bezoek aan het Mémorial. Je kunt kiezen uit drie circuits, van verschillend niveau. Later zullen we ook nog een bezoek brengen aan de Hartmannswillerkopf, waar eveneens een museum en loopgraven te zien zijn. Het verschil is voornamelijk de grootte: de loopgraven van Linge zijn overzichtelijker en korter. Daarmee wordt het ook voor kinderen een leuker bezoek, is onze ervaring.
