Houd je van overdadig groene natuur, rustige bergdalen en karakteristieke dorpen, dan is Frans-Baskenland de streek voor jou. We verbleven een week lang in een afgelegen vallei dicht tegen de grens met Spanje, een kilometer of dertien ten zuiden van de pelgrimsplaats Saint-Jean-Pied-de-Port. In dit dal ligt de bron van de rivier Nive, die dwars door Baskenland loopt en bij Bayonne de zee instroomt. Maar er is nog meer te zien in deze mooie vallei.
Als je vanaf Saint-Jean-Pied-de-Port zuidwaarts over de D301 de bergen inrijdt, kom je eerst langs het dorp Saint-Michel en vervolgens bij Esterençuby. Hierna ga je nog verder door over deze weg, tot je bij een gehucht belandt. Daar ligt, aan het eind van het dal, bijna in the middle of nowhere, het hotel Les Sources de la Nive, heel idyllisch aan het wild kabbelende riviertje. Vanuit de eetzaal zien we ’s ochtends bij het ontbijt de riviervogeltjes af en aan vliegen, zoals bijvoorbeeld de waterspreeuw en de grote gele kwikstaart. Het hotel heeft, naast een zwembad en spa ook een restaurant, waar we enkele keren ’s avonds eten en waar je kennis kunt maken met de typische Baskische keuken. Neem er zeker eens de piperade jambon en de anguilles persillades (gestoofde paling). Piperade, gestoofde paprika, ui en tomaat, is een van de typische gerechten die je overal in de streek tegenkomt.
Op een van de avonden van ons verblijf in deze rustige omgeving lopen we nog iets verder het dal in, op zoek naar de bron van de Nive, waar het hotel naar genoemd is. Alhoewel bron niet helemaal de juiste benaming is, want de plek die als Source de la Nive wordt aangeduid is in feite de plek waar de rivier boven de grond komt. Hij ontspringt in werkelijkheid ergens hoog in de bergen, dicht bij de Spaanse grens. Naar die échte bron van de Nive gaan we later in de week een keer kijken.
Weelderig
In het dal van Esterençuby ervaar je optimaal hoe bijzonder het landschap van Baskenland is. We verbazen ons vanaf de eerste dag dat we hier zijn over de vele varens die hier tegen de berghellingen groeien, een teken van hoe nat en weelderig de flora hier is. Ook groeien in de dorpen her en der palmbomen, wat weer laat zien dat het er toch ook erg warm kan worden. Die bijna tropische omstandigheden zijn ook de reden dat de piment d’Espelette in deze omgeving zo goed kan groeien.
Er is nog een andere manier om dit dal te bereiken, ontdekken we een paar dagen later. Vanaf Saint-Jean-Pied-de-Port volgen we de route van het wereldberoemde pelgrimspad naar Santiago, die hier een stuk over de D428 loopt. Als je die weg helemaal volgt kom je uiteindelijk hoog in de Baskische bergen uit. De groene weides op de hellingen zijn het domein van koeien en paarden, die hier vrij over de hellingen trekken. Dat hier al sinds de prehistorie mensen komen, blijkt uit de aanwezigheid van zogenaamde ‘cromlechs’, waarvan we er een bij de Col d’Orgambidé vinden. Oeroude steencirkels, Stonehenge in het klein. Ook van de Romeinse tijd zijn hoog in de bergen nog sporen te vinden. Als we verder in zuidoostelijke richting rijden, langs de Spaanse grens, komen we uiteindelijk bij een kleine parkeerplaats vanwaar het nog een paar minuten wandelen is naar de Grotte d’Harpéa. In dit hooggelegen bergdal ligt de oorsprong van de Nive, die hier nog de naam Harpéko erréka heeft. Maar de echte bezienswaardigheid is de grot, die al eeuwenlang onderkomen biedt aan herders uit de omgeving. In het portaal van de ondiepe grot kun je aan de gebogen rotsen heel mooi zien dat de Pyreneeën een zogenaamd plooiingsgebergte is.
Voordat we weer terug naar ons hotel rijden, nemen we de gelegenheid om vanaf deze hoge plek de zonsondergang af te wachten. Terwijl de laatste zonnestralen de omgeving verlichten komt vanuit het dal bewolking opzetten die het landschap een mysterieuze sfeer geeft. Een beeld dat nog lang blijft hangen, een prachtig einde van het verblijf in dit kalme bergdal.
Dag Martijn. Wat een verrassing, jullie avonturen in en rondom Esterençuby en zijn schilderachtig gelegen hotel Source de Nive, een heel bekende plek voor mij. Het was tevens de laatste vakantieplek voor mijn vrouw die een jaar later overleed. Warme herinneringen dus. Ook de hoogvlakte met zijn kleine P en de vele loslopende paarden en paardjes, gieren en arenden, allemaal bekend. En wat een rust ondanks de vlakbij voerende “Camino”. Veel wandelplezier nog in het altijd avontuurlijke Frankrijk.