Kraanvogels spotten bij Lac du Der: Unieke natuurbeleving in de Champagne

Aan de rand van de Champagnestreek ligt een van de grootste meren van Frankrijk. Het Lac du Der-Chantecoq is onder vogelliefhebbers vooral befaamd vanwege de honderdduizenden kraanvogels die je er jaarlijks kunt spotten. Tijdens de seizoenstrek, rond november en maart, vliegen er enorme zwermen van deze grote vogels af en aan, op weg naar respectievelijk het zuiden en noorden. Minder bekend is dat een aanzienlijk deel, rond de twintig- tot dertigduizend vogels, hier ook overwintert en dus niet verder naar het zuiden trekt. Toen we een week in een gîte in de buurt verbleven, konden we het dan ook niet laten om een kijkje te nemen bij het meer, op zoek naar de kraanvogels.

Streektips

Zelf ook de kraanvogels bij het Lac du Der ontdekken? Misschien heb je iets aan deze tips!

Wandelkaart van de omgeving

Reisgids van de streek

Comfortabel hotel

Campingtip

Fijn vakantiehuisje

Fietskaart

Alle accommodaties, activiteiten en bezienswaardigheden in de omgeving

Het Lac du Der-Chantecoq werd in 1974 aangelegd. Het belangrijkste doel hiervan was om de hoeveelheid water die richting Parijs stroomt te reguleren, zodat de hoofdstad minder last had van hoogwater in de Seine. Voor de komst van het meer moesten drie dorpen wijken, waarvan Chantecoq het bekendst is, omdat het in de naam bewaard is gebleven. Omdat het een vrij ondiep meer is, met veel modderbanken en tegelijk een groot wateroppervlakte, is het een ideaal gebied voor vogels. Voor trekvogels is het een herkenbaar rustpunt op hun weg naar noordelijkere en zuidelijkere gebieden.

Kraanvogels

Verreweg de meest voorkomende vogelsoort rondom het meer is de kraanvogel, in het Frans grue cendrée. En dat is bijzonder, want deze grote vogel, met een spanwijdte van 1,8 tot 2,4 meter, kom je niet op heel veel plekken tegen. Ze leven in grote groepen en zijn echte trekvogels. Je zult ze vaak eerst horen en vervolgens pas zien, hun roep is luid en karakteristiek. In Oost-Nederland heb je twee keer per jaar kans ze te zien vliegen, in vluchten van honderden tegelijk, hoog in de lucht. Een groot deel van de Europese kraanvogels overwintert namelijk in Spanje en aan de noordelijke kusten van Afrika. Ze vliegen daar van half oktober tot half december naar toe, en van half februari tot half maart vliegen ze weer terug naar Siberië, waar ze in de zomer verblijven en broeden. Hun tocht voert hen dwars door Frankrijk via oostelijk België en het puntje van Nederland om via Duitsland naar de landen rondom de Oostzee en Siberië te trekken. Een van de belangrijkste punten om aan te sterken tijdens de trek is sinds enkele tientallen jaren het Lac du Der in Frankrijk. Het leuke is dat dit in de loop der tijd niet alleen een rustpunt werd, het is ook een plek geworden waar een aanzienlijk deel blijft. Ongeveer tien procent van de in totaal tweehonderd- tot driehonderdduizend kraanvogels die hier ieder jaar heen komen, trekt niet langer door in de winter. Een kleiner aantal blijft zelfs in de zomer rond het meer. Dus ook in juli of augustus maak je kans om er wat kraanvogels te zien lopen en vliegen, maar wel in veel kleinere aantallen. Het broedgebied breidt zich langzaam wat uit, ook in Nederland worden sinds een paar jaar broedpaartjes gesignaleerd.

Beste vogelspotplekken

Het Lac du Der heeft een oppervlakte van bijna vijftig vierkante kilometer. Wat zijn nu de beste plaatsen om kraanvogels te spotten? Wij waren er eind januari en hadden ons vooraf een beetje verdiept in de gewoontes van de kraanvogels. Overdag blijven de vogels namelijk niet allemaal op de modderbanken en oevers van het meer, ze trekken de omliggende weilanden in om naar eten te zoeken. Het meer dient voornamelijk als veilige overnachtingsplek. Ze zijn alleseters, hun dieet bestaat uit insecten maar ook uit de opbrengst van het land, zoals aardappels, maïskorrels en graan. De beste tijdstippen om kraanvogels in grote getale te zien vliegen is rond zonsopkomst of zonsondergang, als ze van of naar hun foerageergebieden vliegen.

Halverwege de middag kwamen we bij het meer aan. We concentreerden ons op de westelijke helft van het Lac du Der. Daar zijn twee plekken waar je met de auto de dijk op kunt rijden die om het meer ligt. Al direct bij de eerste overgang was het raak en zagen we in de verte een grote groep kraanvogels aan de waterrand staan. Vervolgens reden we naar de vogelkijkhut bij het Maison de la Réserve. Hier heb je zicht op een deel van het meer waar vaak meerdere vogelsoorten zitten.

We besloten hierna wat dorpjes ten zuidwesten van het meer te gaan bekijken. Veel dorpen hebben hier namelijk een bijzondere kerk met vakwerkgevel, er is zelfs een speciale toeristische route langs deze kerkjes uitgezet, de Route des églises à pans de bois. Die hele route rijden was voor nu te veel van het goede, maar we besloten er in elk geval een paar te gaan bekijken. Toen we de velden inreden, op weg naar Châtillon-sur-Broué, was het al snel raak. Midden op een akker zat een groep van honderden kraanvogels, waarvan een deel opvloog toen we er met de auto langsreden.

Om de dag af te sluiten, gingen we naar de noordkant, naar de Port de plaisance de Sainte-Marie-du-Lac-Nuisement. We hadden ergens gelezen dat hier veel vogels overheen vliegen, bovendien heb je dan richting het zuidwesten zicht op de zonsondergang. Het bleek een perfecte plek, want vanaf het moment dat de zon richting de horizon zakte, vloog de ene na de andere groep kraanvogels over en langs ons heen, op zoek naar een veilige plek om de nacht door te brengen.

Extra tips

Wil je ook kraanvogels spotten bij het Lac du Der? Vergeet dan niet om een goede verrekijker mee te nemen. De vogels laten zich niet zo goed benaderen en vliegen al snel op als je te dichtbij komt. Lukt het niet om kraanvogels te vinden? Rijd dan ook eens naar de Ferme aux grues aan de westkant van het meer, daar worden ze bijgevoerd om de boeren in de omgeving wat te ontlasten.