Joinville, karaktervol dorp in de Haute-Marne

In de minder toeristische streken van Frankrijk moet je soms wat beter zoeken naar leuke dorpen en stadjes, maar ze zijn er wel degelijk. Zo belandden we in de Haute-Marne in Joinville, een dorp met karakter in een groene streek in het grensgebied van Lorraine, Bourgogne en Champagne.

Veel lezers zullen het label Plus beaux village de France wel kennen. Stuk voor stuk schitterende dorpjes op de mooiste plekken in Frankrijk. Een nadeel van het label is dat de meeste inmiddels zijn uitgegroeid tot publiekstrekkers, en je er vooral in weekenden in het hoogseizoen veel volk zult aantreffen. Wil je wel een dorp of stadje met karakter bezoeken, maar niet verdwalen tussen de mensen, dan kun je uitkijken naar het label Petite cité de caractère. Deze zijn meestal net iets minder toeristisch, en hebben vaak ook net wat minder te bieden qua ligging, monumenten of historie, maar zijn desondanks meer dan de moeite waard.

Op de heenreis naar ons verblijf in de Alpilles ontdekten we bijvoorbeeld het fraaie dorp Joinville in de Haute-Marne. Het departement is een wat minder bekende streek in Frankrijk. Onderin Haute-Marne ligt het plateau van Langres, waar behalve de Marne ook de Aube, Seine en Maas ontspringen. Een waterrijk gebied dus. Vanaf Langres stroomt de Marne noordwaarts via Chaumont naar Joinville. Bij dit stadje splitst de rivier zich, om even verderop weer bij elkaar te komen. Een arm van de Marne stroomt dwars door Joinville heen. In vroeger tijden vormde de rivier een mooie verdedigingslinie. Op de linkeroever ligt het centrum, dat ooit ook nog beschermd werd door een stevige stadsmuur. Hoog boven Joinville lag toen een kasteel, dat inmiddels helaas met de grond gelijk gemaakt is.

Renaissance

Dit kasteel, dat werd gebouwd in de elfde eeuw, speelde tegen het eind van de middeleeuwen tot aan de achttiende eeuw een strategische rol. In die tijd lag Joinville namelijk niet ver van de grens met het hertogdom Lorraine, dat lang onderdeel was van het Heilig Roomse Rijk en waarover vaak getwist werd. Na de Revolutie werd het kasteel verkocht en mochten de nieuwe eigenaren het afbreken. Wel bewaard gebleven is het Château d’En Bas of Château du Grand Jardin, het lager gelegen kasteel, dat in feite een bijgebouw was van het Château d’En Haut. Dit werd in de zestiende eeuw gebouwd door de hertog van Guise, als een paviljoen voor feesten en partijen. Het hoogtepunt van de renaissancetijd in Frankrijk, en ook de tijd waarin Joinville bloeide. In de twintigste eeuw werd het vervallen kasteel compleet gerestaureerd, inclusief de prachtige tuinen in renaissancestijl.

Voor die laatste bezienswaardigheid hebben we helaas geen tijd als we Joinville bezoeken. Maar ook een wandeling door de stad is niet te missen. We beginnen aan de zuidkant, waar je met een bruggetje aan de overkant van de Marne in een park uitkomt. Hier staat onder meer een duiventil uit de negentiende eeuw. Het is bovenal een rustige plek met veel groen, en op de achtergrond het kabbelende water van de rivier en uitzicht op de kerktoren van Joinville. Vervolgens wandelen we een rondje door de stad, via de kerk naar het noordelijke deel, waar je de meeste van de monumentale gebouwen vindt. Bijzonder aan deze kerk, uit de twaalfde en dertiende eeuw, zijn een gebeeldhouwde graflegging en een reliek van de gordel van Sint-Jozef, meegenomen door Jean de Joinville na een kruistocht. Het mooie orgel, staand op een galerij uit de renaissancetijd, dateert grotendeels uit de zeventiende eeuw.

We lopen verder langs de overige bezienswaardigheden van Joinville, waaronder het auditorium van de voormalige rechtbank, dat op gezette tijden bezocht kan worden. Verder zul je op diverse plekken in het centrum bijzondere huizen tegenkomen, waaronder enkele vakwerkgevels en renaissancegevels. Het hoogtepunt van het bezoek, letterlijk en figuurlijk, is echter wel de beklimming van de heuvel aan de westkant, waar vroeger het kasteel stond. Je bereikt het een minuut of tien wandelen en hebt er een weids uitzicht over Joinville en het weelderige dal van de Marne. Teruglopen naar de auto doen we via de Rue Aristide Briant. Vanaf de brug heb je nog een mooi zicht op een ronde dertiende eeuwse toren, die vroeger deel uitmaakte van de stadsmuren.