Île-de-France

Reizen door Frankrijk en Parijs, driehonderd jaar geleden

door Martijn 3 juni 2019

geschreven door Martijn

Wat is het toch dat Frankrijk ieder jaar weer zoveel mensen weet te trekken? Tegenwoordig waarschijnlijk vooral de combinatie van prachtige natuur, leuke dorpjes en (meestal) heerlijk weer. Maar reizen naar Frankrijk is niet iets van de laatste decennia. Al honderden jaren geleden trokken reizigers naar Frankrijk. Onlangs kwam ik twee reisgidsen op het spoor van bijna driehonderd jaar geleden. Reizen door Frankrijk, lang voordat Michelin, Lonely Planet of de ANWB bestonden.

Wie mij wat beter kent weet het: naast Frankrijk heb ik ook een bijzondere interesse in oude boeken. Na mijn bacheloropleiding Franse Taal en Cultuur volgde ik de master Book & Digital Media Studies in Leiden, waar ook het onderdeel boekgeschiedenis veel aan bod kwam. Toen ik onlangs op veilingsite Catawiki een tweetal werken over Frankrijk tegenkwam aarzelde ik dan ook niet om er op te bieden.

Grand tour
Aan het begin van de achttiende eeuw was Frankrijk het belangrijkste land van Europa geworden, qua economie en bevolkingsgrootte, maar ook op het vlak van cultuur en wetenschap. Na de herroeping van het Edict van Nantes in 1685 was de katholieke kerk de enige toegestane kerk, en vluchtten de protestanten massaal naar andere landen. Die situatie zorgde voor relatieve rust: waar er een eeuw eerder nog fel gevochten werd om de godsdienst, heerste er nu vooral kalmte.

De achttiende eeuw was bovendien de eeuw van de Verlichting, een tijd waarin men meer open ging staan voor andere culturen en volken. Dat hing samen met de ontdekkingsreizen, waarvan steeds meer verslagen in boekvorm werden uitgegeven. Deze reisverhalen werden populair, en in navolging daarvan ging de rijkere klasse ook zelf meer reizen. Zo kwam onder meer het fenomeen ‘grand tour’ in opkomst, een ontdekkingstocht voor (jonge) rijken om de culturele schatten van Europa te bewonderen. Voor reizigers verschenen handboekjes met de hoogtepunten van een land of stad, voorzien van praktische tips die tijdens het reizen van pas komen. Het vervoer over lange afstanden ging in die tijd voornamelijk door middel van (post)koetsen. Dus kon je in dat soort reisgidsen, naast een beschrijving van de bezienswaardigheden, onder meer ook lezen waar en wanneer de diligences vertrokken, en hoeveel de reis zou kosten.

Frankrijk was een interessante bestemming voor de rijken die iets van de wereld wilden zien. Niet alleen vanwege “het milde klimaat”, de “zuivere, gezonde lucht”, en omdat je er “alles wat je nodig hebt, én de lekkernijen van het leven in overvloed vindt”, zoals de auteur in het boek dat ik als eerste aanschafte het stelt. Maar ook: “De religieuze eenheid, de oorlogszucht van de inwoners, het aantal versterkte plaatsen die het omringen, de uitmuntendheid van wetenschap en kunst, die hier meer bloeien dan ze ooit in Athene of Rome gedaan hebben: uit dat alles blijkt een soort superioriteit onder de Europese staten en dat doet onder vreemdelingen het verlangen groeien er rond te reizen en er kennis van te nemen.” Chauvinistisch zijn de Fransen langer dan vandaag, zoveel blijkt wel uit de inleiding.

Nouveau voyage de France, 1738

Nouveau voyage de France, géographique, historique et curieux, disposé par différentes routes, à l’usage des étrangers et des François, contenant une exacte explication de tout ce qu’il y a de singulier et de rare à voir dans ce royaume, avec les adresses pour trouver facilement les routes, les voitures et autres utilitez nécessaires aux voyageurs. (Vertaling: Nieuwe reis door Frankrijk, geografisch, historisch en opmerkelijk, uiteengezet in verschillende routes, ter gebruik door vreemdelingen en Fransen, bevattende een nauwkeurige verklaring van alles dat uniek en bezienswaardig is in dit koninkrijk, met de adressen waar je gemakkelijk de wegen, de rijtuigen en andere noodzakelijkheden voor reizigers kunt vinden.)

Onder deze titel bracht schrijver en uitgever Claude Marin Saugrain in 1720 een boek uit dat bestemd was voor reizigers. Het was de tijd waarin voor het eerst het toerisme in Frankrijk op gang kwam: buitenlanders kwamen van alle kanten naar Frankrijk om de hoogtepunten te zien, en in de elitaire kringen werd het gebruikelijk om een ‘tour’ door het land te doen. De ‘grand tour’ liep van Parijs door Île de France naar Bourgogne, de streek rondom Lyon, Dauphiné, Provence, Languedoc, Gascogne, Guyenne, Charente, Bretagne, Normandie en Picardië om vervolgens weer in Parijs uit te komen. Wilde men een ‘petit tour’ door Frankrijk ondernemen, dan bezocht men achtereenvolgens Orléans, Blois, Tours, Saumur, Angers, Nantes, Rennes, La Rochelle, Saintes, Bordeaux, Angoulème, Périgueux, Limoges en Poitiers.

Gravures
Saugrain was niet de enige die in die tijd zo’n reisgids uitbracht, er waren ook anderen. Maar die waren – zoals Saugrain zelf schrijft in zijn voorwoord – te omvangrijk (een reiziger gaat toch niet met meerdere volumes op pad!). Ook hoopte de uitgever zich te onderscheiden door de routes te beschrijven vanaf de buitengrenzen naar Parijs toe, en niet andersom. Op die manier was deze reisgids uiterst geschikt voor reizigers die uit Nederland, Engeland, Duitsland, Italië of Spanje kwamen. Naast de beschrijvingen van de routes, voegde Saugrain ook een elftal gravures toe van bezienswaardigheden, en een uitgebreide routekaart van Frankrijk met daarop de routes die de postkoetsen namen in die tijd.

Als achttiende-eeuwse reiziger werd je door Saugrain voorzien van heldere beschrijvingen van alle steden en dorpen waar je langs zou komen als je door Frankrijk reisde. Hij vertelt onder andere alles over de bezienswaardigheden, zoals kerken, kerkschatten, abdijen, pleinen, militaire verdedigingswerken, tuinen en parken, interessante gebouwen, maar ook de plekken waar je lokale producten kunt aanschaffen en de belangrijkste culinaire specialiteiten. En hoewel de natuur in die tijd vooral nog als onherbergzaam en zelfs gevaarlijk wordt beschouwd, noemt de auteur ook de hoogtepunten daarvan die je onderweg tegenkomt, zoals de Mont Aiguille in de Vercors, een van de zeven wonders van de Dauphiné.

Les Curiositez de Paris, 1742/1753

Les Curiositez de Paris, de Versailles, de Marly, de Vincennes, de Saint Cloud, et des environs : avec les antiquités justes et précises sur chaque sujet, et les adresses pour trouver facilement tout ce qu’ils renferment d’agréable et d’utile. (Vertaling: De bezienswaardigheden van Parijs, van Versailles, Marly, Vincennes, Saint-Cloud, en de omgeving: met de juiste en nauwkeurige geschiedenis van elk onderwerp, en de adressen om eenvoudig alles wat aangenaam en nuttig is te vinden.)

Een paar jaar voor zijn reisgids over Frankrijk, bracht Saugrain ook een gids voor Parijs uit. Dit werk geeft een gedetailleerd beeld van hoe Parijs er uit zag voor de grote verbouwingen door Haussman en Napoleon III. Het boek, in twee delen, voert je mee door de twintig wijken van Parijs. Een week nadat ik de reisgids over heel Frankrijk kocht via Catawiki, verscheen ook dit werk op de veilingsite. Je begrijpt, ik kon me niet inhouden…

“Je kunt met recht zeggen dat de stad Parijs vandaag een van de beroemdste en meest bloeiende steden van de wereld is. Haar grootsheid is wonderbaarlijk, het aantal kerken en kerkelijke gebouwen is verrassend. De pracht van de paleizen, de bruggen, de pleinen, de tuinen, de lanen en straten, het gebruik van de fonteinen, het aantal middelbare scholen, scholen voor elk soort kunst en wetenschap, de theaters en andere publieke plaatsen en vooral het bijna oneindige aantal inwoners geven haar de mate van grootsheid en perfectie die om zo te zeggen uniek is in de wereld.”

Montmartre
Deze inleiding zet de toon voor alles wat je vervolgens tegenkomt in het boek. Aan de hand van de twintig wijken van Parijs laat de auteur je alle hoogtepunten zien, vergezeld van dertig gravures van de bekendste bouwwerken. Voor de belangrijkste musea, kerken en galerieën staat vermeld welke kunstwerken je er kunt bewonderen. Maar naast de wat ‘hogere’ kunst en cultuur is er in de gids ook aandacht voor de volksere kanten van Parijs. In Montmartre moet de reiziger bijvoorbeeld absoluut even gaan kijken bij de vele molens die de wijk sieren. En je vindt er een grote hoeveelheid ‘cabarets’, waar het volk drinkt en goedkoop vermaak vindt. In driehonderd jaar tijd is er in dit deel van Parijs ook weer niet zo heel veel veranderd, zo zou je kunnen zeggen. Verder bevat deze reisgids bijvoorbeeld beschrijvingen van waar je de diverse markten kunt vinden en andere voor reizigers handige plekken en producten.

Ook een bezoek aan Versailles was een absolute must voor de achttiende-eeuwse reiziger, zo valt te lezen in deze reisgids. Bijzonder was dat een groot deel van het paleis gewoon toegankelijk was voor het publiek, ook terwijl de koning er woonde. Zo neemt Saugrain je in zijn boek mee langs de hoogtepunten van het paleis, dat hij het ‘achtste wereldwonder’ noemt. In de gids staan beschrijvingen van de belangrijkste schilderijen en beeldhouwwerken die er in Versailles te zien waren (en waarvan je de meeste er vandaag nog steeds kunt bewonderen).

Aan het eind van het boek is ook nog een index van alle straatnamen van Parijs opgenomen, evenals een index van de belangrijkste adressen, van bijvoorbeeld galerieën, theaters en winkels.

Over de boeken, de auteur en de gravures

De twee boeken werden vrij populair in de achttiende eeuw, en het boek over Parijs werd zelfs in de negentiende eeuw nog een keer herdrukt. Er resteren echter niet veel puntgave exemplaren inclusief alle gravures, zeker niet van de eerste drukken. Ik heb niet de eerste druk van beide boeken te pakken, maar wel een vroege, en uitgebreidere druk. Ze zijn in relatief goede staat, én alle afbeeldingen zijn nog aanwezig. Dat is best zeldzaam, want van veel eeuwenoude boeken zijn in de loop der tijd de gravures verwijderd om die apart te kunnen verkopen.

De auteur is hoogstwaarschijnlijk de uitgever zelf, Claude Marin Saugrain. In de loop der tijd zijn beide boeken ook geregeld aan architect, graveerder en cartograaf Georges Louis Le Rouge toegekend. Dit omdat als auteur slechts M.L.R. op de titelpagina vermeld staat. Feit is echter dat deze in 1707 geboren is, en te jong zou zijn om beide boeken geschreven te kunnen hebben. Saugrain zelf stamt uit een drukkers- en uitgeversfamilie. Al in de zestiende eeuw waren zijn voorouders actief met de boekdrukkunst, en tot in de negentiende eeuw zouden nazaten zich bezighouden met het uitgeven en drukken van boeken.

De afbeeldingen in het boek zijn zogenaamde kopergravures. Kunstenaars graveerden de afbeeldingen in koperen platen. Deze werden apart van de tekst gedrukt, en er later door boekbinders tussen geplakt. Voor Les Curiositez de Paris maakte Claude Marin Saugrain gebruik van gravures van Israël Silvestre en Adam Perelle. Voor het boek Nouveau voyage de France is de herkomst van de gravures minder duidelijk. De kaart van Frankrijk voorin met de routes van de postkoetsen is van de hand van Nicolas de Fer, geograaf van koning Lodewijk XIV.

3 juni 2019

Île-de-France Parijs

Stedentrip naar Parijs: wat te doen en praktische tips

door Martijn 20 maart 2019

geschreven door Martijn

De Franse hoofdstad is dé ultieme bestemming voor een leuke stedentrip in Frankrijk. Of je nu komt voor de romantiek, om te shoppen, om de grote bezienswaardigheden of juist om de onbekende stukjes van Parijs te ontdekken. In december was ik er een lang weekend en ik deel in deze blog mijn tips. Praktische dingen ter voorbereiding, wat te doen, en waar je op moet letten.

Bezienswaardigheden

Parijs heeft veel bezienswaardigheden, die je toch minimaal wel een keer gezien moet hebben als Frankrijkliefhebber. Nu heet mijn blog natuurlijk niet voor niets Frankrijk Puur, en ben ik toch vooral ook op zoek naar de pure plekjes in Frankrijk. Dat hoeft echter gelukkig niet per se te botsen tijdens een stedentrip naar Parijs. Ik maakte tijdens mijn weekendje Parijs een mooie combinatie door zowel de hoogtepunten te bekijken als op zoek te gaan naar een aantal minder bezochte plekjes. En bij de grote bezienswaardigheden ontdekte ik dat er mogelijkheden genoeg zijn om de massa wat te ontwijken. Zeker als je, zoals ik, niet in het hoogseizoen gaat.

Eiffeltoren

De Eiffeltoren staat al meer dan honderd jaar op z’n plek en is sindsdien hét icoon van Parijs. Het uitzicht vanaf de top is fenomenaal. Je kunt op twee manieren naar boven: met de trap of met de lift. Met de trap kom je maximaal tot de tweede verdieping op ongeveer 115 meter, met de lift kun je kiezen: of tot de tweede verdieping, of tot de top. Er zijn verschillende tarieven, en kinderen tot vier jaar mogen gratis mee.

Wachtrijen Eiffeltoren

In het hoogseizoen zijn alle drie de pilaren geopend, in het laagseizoen kan het gebeuren dat je de keuze hebt uit twee pilaren, waarbij een gereserveerd is voor toegang per trap. Daardoor moet je even goed opletten in welke rij je gaat staan. Er zijn namelijk ook nog eens verschillende rijen per pilaar: een voor mensen die nog geen ticket hebben, en een voor mensen die vooraf al een ticket via internet hebben gekocht. Er bestaat niet zoiets als een ‘skip the line’ ticket voor de Eiffeltoren, wel is het zo dat de rij voor vooraf gekochte tickets via internet een stuk sneller gaat dan de rij voor mensen die nog een ticket moeten kopen. Het beste koop je dus van te voren een ticket, via de officiële site van de Eiffeltoren. Let op: de tickets zijn tijdgebonden. Zorg dus dat je ruim van tevoren op het centrale plein aanwezig bent.

Louvre

Ook het Louvre is een must om te bezoeken als je in Parijs bent. Vergeet naast de topstukken, zoals de Mona Lisa en de Venus van Milo niet ook de wat onbekendere gedeeltes van het museum te bezoeken. In de gangen met stukken van Hollandse meesters of de interieurstukken van de koninklijke en keizerlijke familie is het een stuk minder druk dan elders.

Het museum staat bekend om z’n lange wachtrijen, maar in mijn ervaring viel het mee want we konden zo doorlopen. We waren er halverwege december, net voor lunchtijd. Ook hier zijn weer verschillende wachtrijen/poortjes die je kunt gebruiken. Een voor als je nog geen ticket hebt, een voor als je via internet een ticket gekocht hebt, en een voor als je een pas hebt waarmee je gratis naar binnen mag (Museum Pass bijvoorbeeld, of lidmaatschapskaart). In ons geval stonden er bij geen van deze poortjes een rij, en ook bij het kopen van een ticket, binnen onder de glazen piramide, waren we gelijk aan de beurt. De kans is groot dat je op het plein bij de ingang wordt aangesproken door iemand die zegt een goedkoop ticket voor je te hebben waarmee je snel door kunt lopen. Loop gewoon onverstoorbaar door of blijf in de rij staan en ga er niet op in.

Extra ingangen

Wist je trouwens dat er nog andere ingangen naar het Louvre zijn, behalve de glazen piramide? Dat zijn de Porte des Lions, aan de zuidkant, de ingang voor wanneer je als groep met een officiële gids van het Louvre het museum wilt ontdekken, de Carrousel du Louvre, een ondergrondse ingang die je bereikt vanuit metrohalte ‘Palais Royale-Musee du Louvre’, waar je ook zonder vooraf gekocht ticket naar binnen kunt, en de Porte de Richelieu, de ingang voor groepen en mensen met een jaarkaart voor het Louvre.

Arc de Triomphe

De Arc de Triomphe werd in opdracht van Napoléon gebouwd en is tegenwoordig een monument voor de Eerste Wereldoorlog. Je kunt er onderdoor lopen en foto’s maken van het verkeer dat eromheen rijdt, maar ook leuk is het om naar het bezoekersplatform op de top van het monument te gaan. Dit kost 12 euro, en je kunt tickets vooraf kopen via internet. Tot en met 25 jaar is de toegang gratis.

Toen ik er was, stond er een rij van zo’n 20 minuten voor de kaartverkoop. De ticketverkoop is in de tunnel, als je al een ticket hebt kun je doorlopen naar de eigenlijke ingang onderaan het monument.

Notre-Dame

De toegang tot de Notre-Dame op het Île de la Cité is gratis, maar omdat er een veiligheidscontrole is kun je hier ook in een wachtrij terechtkomen. Deze valt niet te omzeilen, dus het beste kun je gaan op een tijdstip dat het wat minder druk is, bijvoorbeeld aan het begin van de dag. Doordeweeks opent de kathedraal om 9.30 uur, in het weekend om 9.00 uur.

Update: Op 15 april 2019 vond een grote brand plaats waarbij het dak zwaar beschadigd is geraakt. Het is nog niet bekend wanneer de Notre-Dame weer voor het publiek geopend zal zijn.

Champs-Élysées

De Champs-Élysées is een brede laan met grote pleinen, parken en aan beide kanten van de straat de duurste winkels van Parijs. Leuk is het om na een bezoek aan de Arc de Triomphe via de Champs-Élysées terug naar het centrum van de stad te lopen.

Catacomben

Onder Parijs loopt een uitgebreid netwerk van rioleringen en gangen. Deze zijn te bezichtigen, met name aan de zuidkant van de stad. Hier vind je onder andere botten van mensen die na de ruiming van diverse begraafplaatsen in Parijs hier neergelegd werden. Vooraf hadden we het plan om de catacomben te bezoeken. Toen we er aankwamen bleek er echter een lange rij te staan. We vroegen aan een van de voorste mensen hoe lang zij er al stonden, en dat bleek zo’n twee uur te zijn. Dat vonden we te lang, dus daarom hebben we het uiteindelijk niet gedaan.

Achteraf zag ik dat je ook zogenaamde ‘skip-the-line’ tickets voor de catacomben kunt kopen. Daarmee kan je je melden bij de ingang en dan kun je in principe bijna gelijk doorlopen. Je betaalt daar echter wel voor: een normaal ticket kost 13,- euro, een ‘skip-the-line’ ticket kost 29,- euro.

Romeinse sporen

Een onbekende kant van Parijs zijn de Romeinse wortels van de stad. Daarvan is nog verrassend veel terug te zien! Zo is een deel van het stratenplan nog gebaseerd op de oude Romeinse stad Lutetia, en vind je op diverse plekken archeologische resten van de Romeinse tijd. Niet te missen is een bezoek aan het Musée de Cluny, dat deels gevestigd is in de overblijfselen van een Romeins badhuis. Iets verderop in het Quartier Latin -dat niet voor niets zo heet – vind je de resten van het amfitheater van Lutetia. Verder kun je naar de archeologische crypte onder het plein voor de Notre-Dame en zijn er in het Musée Carnavalet nog veel meer archeologische vondsten te bewonderen.

Le Marais

Heel leuk is het ook om een wandeling door de wijk Le Marais te maken. Hier krijg je een idee hoe de stad er vroeger helemaal uitgezien moet hebben, voordat Napoleon III en zijn architect Haussmann de stad op de schop namen. Je vindt er leuke boetiekjes, galerieën, een Joodse straat en gezellige café’s. Bekijk ook het Place des Vosges, een groot plein uit de zeventiende eeuw.

Shoppen

Parijs is een ideale winkelstad. Je hebt keuze te over uit mooie winkels, van hele grote warenhuizen tot piepkleine boetiekjes. Of je nu komt voor de grote merken, of bijvoorbeeld juist op zoek bent naar onbekende duurzame kleding, er is voor iedereen wel een perfecte winkel te vinden. Wat in elk geval leuk is om te doen, is een blik werpen bij Galeries Lafayette. Deze megawinkel is gevestigd in een prachtig pand met een indrukwekkende koepel. Al kom je er alleen maar om rond te kijken en wil je niets kopen, het is de moeite waard.

Voor meer authentieke winkels kun je het beste terecht buiten het echte centrum en de dure winkelstraten van de stad, bijvoorbeeld in de wijk Marais of in Saint-Germain-des-Prés, een wijk ten westen van het Île de la Cité. Hier vind je zowel exclusieve modewinkels als betaalbare alternatieven. Loop ook minstens even een van de vele winkelpassages binnen.

Praktische tips

Openbaar vervoer / Metro

Parijs is een stad waar je veel zal lopen om de bezienswaardigheden te bekijken. Dat is dan ook de leukste manier om de stad te verkennen. Zeker als je ruim de tijd hebt en tussendoor ook regelmatig op een terrasje neerploft om even uit te rusten. Wil je iets sneller door de stad heen, dan is het handig om de metro te gebruiken. Dit is verreweg de eenvoudigste vorm van openbaar vervoer in de stad en raad ik je dus aan, boven de bus of de trein.

Metro, bus, tram en trein

Het Parijse metronetwerk is zeer uitgebreid. Het was bij de aanleg de bedoeling dat je nooit meer dan een paar honderd meter zou hoeven te lopen naar een metro-ingang. In de praktijk is dit dan ook zo, vooral in het centrum.

Er zijn veel verschillende tickets te koop, met ieder voordelen en beperkingen. Hieronder zet ik de tickets op een rijtje die voor tijdens een stedentrip het handigst zijn.

Ticket T+
Wil je een enkeltje naar een bepaalde bestemming? Dan is het T+-ticket het handigst. Je kunt hiermee na afstempelen twee uur vrij reizen binnen het metronetwerk en de RER-treinen in geheel de regio Île de France, en 90 minuten met de bus of tram. Bij de metro moet je binnen de poortjes blijven. Overstappen is dus gewoon mogelijk, zolang je maar onder de grond blijft. Bij de bus en tram moet je het ticket elke keer bij overstappen opnieuw afstempelen. De T+-tickets kosten momenteel 1,90 euro per stuk of 10 voor 14,90 euro.

Mobilis
De Mobilis-kaart is een dagkaart die je kunt aanschaffen voor een bepaalde zone. Blijf je dus een dag lang in het centrum van Parijs en verwacht je veel met de metro, tram, trein of bus te gaan dan kan het voordelig zijn om deze aan te schaffen. Er zijn verschillende tarieven voor de verschillende zones. Over het algemeen zul je vooral in de zones 1 en 2 blijven tijdens een stedentrip. Daarvoor betaal je 7,50 euro. De dagpas is dus voordeliger vanaf 4 losse T+-tickets.

Paris Visite
Tot slot heb je ook nog de Paris Visite-kaart. Dit is een pas die voor één, twee, drie of vijf dagen achterelkaar geldig is. Hij is duurder dan een Mobilis-kaart, maar heeft ook een iets groter bereik. Je kunt hiermee namelijk ook van de Air-France-shuttles naar de vliegvelden gebruik maken. De kaart is te koop vanaf 12,- euro voor één dag.

Restaurants

Parijs zit vol met restaurants. Daar zitten hele leuke en authentieke adresjes tussen, maar er zijn ook veel restaurants die voornamelijk toeristenvoedsel voorschotelen. Ik heb een blog geschreven over hoe je in Parijs eenvoudig een goed restaurant kunt vinden.

Lunchmenu

Tip: in veel restaurants in Parijs kun je met de lunch voordelig eten. Veel Fransen eten namelijk warm tijdens de lunch, en het is dan ook een ideale manier om goedkoop bij de beste restaurants uit eten te gaan. Kijk bij het uitzoeken van een restaurant op de menukaarten naar de termen ‘formule dejeuner’, of simpelweg ‘formule’. Je kunt dan kiezen voor een twee- of een driegangenmenu voor een vaste prijs. Dat kan zijn ‘entrée + plat’ (voorgerecht en hoofdgerecht), ‘plat + dessert’ (hoofdgerecht en nagerecht) of ‘entrée + plat + dessert’ (voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht). De prijzen hiervoor liggen meestal rond de 20-25 euro, zelfs bij de betere restaurants.

Hotel of appartement

Op zoek naar een leuk en betaalbaar hotel in de Parijse binnenstad? Eerder schreef ik een blog met een overzicht van hotels onder de 100,- euro per nacht binnen de ring van Parijs. Zelf sliep ik tijdens mijn stedentrip naar Parijs in het hotel ‘Lodge du Centre‘, ideaal gelegen, net boven de Boulevard Haussmann, ongeveer halverwege tussen Montmartre en het Île de la Cité. Het ligt op de grens van de arrondissementen 2 en 9. Dicht bij een metrostation, maar ook op loopafstand van bezienswaardigheden zoals de Notre-Dame, Les Halles, het Louvre, Le Marais en het mooie warenhuis Galeries Lafayette.

Hoe kom je er?

Wat is de beste manier om naar Parijs te reizen? Dat ligt er aan wat je wilt. Is het je enige bestemming, dan is de trein meestal de beste optie. Binnen twee en een half uur vanaf Rotterdam sta je op het Gare du Nord, wat op een half uurtje lopen van het centrum van Parijs ligt. Ben je op doorreis, dan zijn de auto en de trein beiden goede vervoersmiddelen.

Parkeren
Parkeren op straat mag doordeweeks met een maximum van twee uur achter elkaar en is dus voor een stedentrip niet handig. Op zondag is het heel de dag gratis. Het beste kun je echter voor een lange stedentrip gebruikmaken van een van de parkeergarages net buiten de ring. Bijvoorbeeld Parking2000 aan de noordkant, waar je voor 30,- per weekend of 20,- per dag kan staan.

Ook kun je voor een parkeergarage in het centrum kiezen, maar die zijn met 40,- tot 70,- euro per dag behoorlijk duur. Geld dat je beter aan leukere dingen kunt besteden!

Milieuvignet
Om binnen de ring van Parijs te mogen rijden heb je een milieuvignet nodig. Je leest er alles over in deze blog.

Vliegen
Je kunt natuurlijk ook met het vliegtuig naar Parijs. Dit is echter niet de meest milieuvriendelijke optie, dus die kan ik eigenlijk alleen aanraden als je er toch toevallig al moet overstappen voor een langere vlucht.

20 maart 2019

Île-de-France Parijs

Hoe vind je een goed en betaalbaar restaurant in Parijs? + tips voor restaurants

door Martijn 11 februari 2019

geschreven door Martijn

Er zijn weinig Franse bestemmingen voor een stedentrip die meer tot de verbeelding spreken dan Parijs. Overdadige winkelstraten zoals de Avenue Montaigne en de Champs-Élysées, wereldberoemde monumenten zoals de Eiffeltoren, en op elke hoek van de straat barretjes, bistro’s en brasseries die je naar binnen proberen te lokken met typisch Franse menu’s. Maar let op, want sommige van die restaurantjes zijn weinig meer dan veredelde fastfood-keukens. Hoe vind je nu tussen al het toeristenvoer toch een heerlijk en tegelijk betaalbaar restaurantje?

Dat Parijs zo’n populaire bestemming is, heeft natuurlijk ook zo zijn nadelen. Al die mensen moeten eten, en daar springen ondernemers handig op in. Gewone fastfoodrestaurants zijn er al genoeg, zoals de McDonalds en de Burger King. Maar ook achter die idyllische voorgevel met Franse teksten en authentiek ogende gerechten krijg je soms weinig meer kwaliteit. Zo stapte ik laatst in Parijs het vanbuiten sfeervol ogende restaurant Faubourg 34 binnen, aan de Rue du Faubourg Montmartre, waar we een matige hamburger en een smakeloze steak tartare, met bleke frietjes en een schraal blaadje sla kregen voorgeschoteld. Het was er bovendien koud en tochtig binnen, geen prettige ervaring dus. Een dag later aten we een overheerlijk Frans driegangenmenu voor zowat dezelfde prijs, en een dag eerder hadden we voor nauwelijks meer geld al ergens prima Italiaans gegeten. Hoe konden we zulke grote verschillen aantreffen, en wat heb ik geleerd van mijn ervaringen met lunchen en dineren in Parijs? Ik deel hieronder wat tips!

#1 In welke buurt ben je?
Ben je in een toeristische straat, of juist een beetje achteraf? Als dat laatste het geval is, dan heb je het meeste kans om bij een charmante buurt-bistro te belanden waar je voor een goede prijs een lunchmenu of à la carte kunt eten. In het Quartier Latin liepen we bijvoorbeeld de Bistro du Marché tegen het lijf, tegenover Place Monge, waar we prima hebben gegeten (ik nam de salade Auvergnate). Niet exceptioneel, maar gewoon goed eten, vers bereid, voor een goede prijs.

#2 Let op de menukaart
Wat me opviel bij dat restaurant hierboven, en ook bij de andere restaurants waar we goede ervaringen hadden, was dat de menukaart geen geplastificeerde, gedrukte kaart was, maar handgeschreven op een krijtbord. En bij de uitstekende restaurants waar dat niet was, was de menukaart op wat luxer papier afgedrukt. Wees wantrouwig als je een wat plakkerige geplastificeerde kartonnen kaart in handen gedrukt krijgt. Grote kans dat dit zonder passie bereidde standaardgerechten zijn die waarschijnlijk al maanden, zo niet jaren, op de kaart staan. Bij een handgeschreven menukaart vind je vaak wisselende gerechten die met verse ingrediënten bereid worden. Het geeft bovendien aan dat de chefkok houdt van verandering en in staat is diverse soorten gerechten te bereiden. Over het algemeen een teken van kwaliteit dus!

#3 Zoek op de Michelin-website/gids
Maar dé gouden tip is toch wel deze. Bekijk in Parijs ter plekke op de website van Michelin welke restaurants er allemaal in de buurt zijn. Via de website van Michelin kun je op basis van de locatie waar je je op dat moment bevindt zoeken.

Misschien denk je ‘Michelin? Dat zijn toch allemaal dure sterrenrestaurants?’. Dat klopt niet helemaal. Van oorsprong is de Michelingids gewoon een gids met toeristische informatie, aangevuld met enkele tips voor horeca. Een select deel van de Michelintips krijgt een, twee of drie sterren, en dat zijn dan ook meteen de meest prestigieuze. Maar daarnaast staan er in de Michelinreisgidsen ook gewoon laagdrempeligere restaurants, die geen sterren krijgen maar wel goed beoordeeld worden. Via de site van Michelin zijn alle tips terug te vinden, compleet met een weergave van de gemiddelde prijzen voor een menu en à la carte. Op die manier belandde ik op de zondagavond van mijn stedentrip bij de sfeervolle brasserie Vaudeville tegenover de Bourse. Op de Michelinsite lazen we daarover: ‘Bereidingen met kwaliteitsproducten, een vakkundige chef. Gewoonweg lekker eten!’. En daar is geen woord gelogen aan, heb ik ondervonden.

#4 Lunch met een warme maaltijd in Parijs
Veel Franse restaurants, ook de hele goede en duurdere, hebben rond de lunch een betaalbaar menu. Je kunt dan kiezen uit drie of twee gangen, waarbij je bij die laatste keus hebt uit voor- of nagerecht. Meestal liggen de prijzen hier voor drie gangen zo tussen de 20,- en 25,- euro. Soms liggen de menu’s vast, soms kun je kiezen tussen twee of drie gerechten per gang.

Tips voor restaurants in Parijs

Dit zijn de restaurants die ik kan aanbevelen, hier heb ik zelf gegeten tijdens mijn stedentrip naar Parijs.

Beau & fort 37 Rue du Faubourg Montmartre
Kaas, kaas en nog eens kaas! Beau & fort is een hippe kaasboer en -bar, waar je naast het winkelgedeelte een klein restaurant vindt. Hier lunchte ik, met een lekkere (kaas)burger.

La Piazzetta 98 Rue Montmartre
Op de eerste dag van mijn tripje naar Parijs hadden we ‘s avonds zomaar zin in Italiaans, in plaats van de Franse keuken. En dan heb je in Parijs ook genoeg opties. La Piazzetta maakt gebruik van verse ingrediënten voor heerlijke huisgemaakte gerechten.

Bistro du Marché 75bis Rue Monge
Na een bezoek aan het Musée de Cluny liepen we richting de Romeinse arena. Iets verderop vonden we de buurt-bistro du Marché. Prima, vrij eenvoudige gerechten, voor een goede prijs. Het was lunchtijd, dus ik had genoeg aan een stevige Salade Auvergnate.

Brasserie Vaudeville 29 Rue Vivienne
Rondom Opera Garnier en de Bourse vind je wat luxere restaurants. Dat betekent niet dat het meteen onbetaalbaar was, bij Vaudeville heb je goede gerechten voor een goede prijs. Het publiek is voornamelijk Frans en van de wat hogere klasse. Zo zaten we naast een tafeltje waar volop werd gepraat over met welke regisseur ze allemaal hadden samengewerkt, en waar ‘die-en-die’ nu aan het werk was, in Londen, New York, etcetera. We namen drie losse gerechten van de kaart als avondeten.

Au Bascou 38 Rue Réaumur
Voor de laatste dag in Parijs wilden we eigenlijk lunchen in het oudste huis van Parijs, de Auberge Nicolas Flamel. Deze was echter volgeboekt, en dus gingen we op zoek naar een alternatief. En dat vonden we iets verderop, in de vorm van Au Bascou, een restaurant met een Baskisch-georiënteerde keuken. We aten daar een lunchmenu voor 25,- euro per persoon, met drie gangen. Een lekkere pompoen-kastanjesoep, Boeuf-Bourguignon met tagliatelle en als toetje een verrukkelijke chocolademousse, op een origineel bord met dekseltje geserveerd. Aanrader!

Vond je dit een handig en interessant artikel? Bewaar het dan op je Pinterest!

11 februari 2019

Île-de-France Parijs Stedentrip

Wandeling door Le Marais, oude wijk in Parijs

door Martijn 14 januari 2019

geschreven door Martijn

Wil je Parijs leren kennen zoals het ooit was, voordat veel van de smalle straten moesten wijken voor brede boulevards en rijen met hoge appartementen? Verken dan de wijk Le Marais, vol met leuke straatjes en hippe winkeltjes! Het is een van de oudere delen van de stad en heeft veel bezienswaardigheden, zoals een Joodse straat, verschillende musea en een groot eeuwenoud plein. Ik neem je mee op de wandeling die ik er maakte!

In de negentiende eeuw werd een groot deel van de Parijse architectuur en stadsplanning onder leiding van stedenbouwkundige Georges-Eugène Haussmann op grote schaal onder handen genomen. Complete wijken werden opgeknapt of gingen juist tegen de vlakte, nieuwe wegen aangelegd en er verrezen nieuwe appartementengebouwen. Hij kreeg de opdracht van Napoleon III, onder meer als reactie op diverse oproeren halverwege de negentiende eeuw en op de slechte hygiënische omstandigheden. Een van de doelen was om het makkelijker te maken om de bevolking onder controle te houden. Over brede wegen konden militairen en politie zich makkelijker verplaatsen en hadden burgers minder mogelijkheden om blokkades op te werpen. Bovendien was de stad te dichtbevolkt, waardoor ziektes makkelijk om zich heen grepen. Napoleon III had in Londen gezien hoe een moderne stad eruit zag en werd daardoor geïnspireerd om ook Parijs op de schop te nemen. Er wordt nu geschat dat onder invloed van Haussmann en Napoleon III zo’n 60% van het uiterlijk van Parijs aangepast werd.

Maar de wijk die grotendeels gespaard bleef is Le Marais. Daarom wordt het ook wel beschouwd als de wijk die nog het best de sfeer en het uiterlijk van voor de negentiende eeuw weergeeft. Het echte oude Parijs dus. Dat is echter niet de enige reden dat de wijk zo in trek is. Het ligt ook nog eens vlak tegen het centrum van de stad aan, op loopafstand van het Île de la Cité bijvoorbeeld, én je vindt er heel veel leuke boetiekjes en galerieën. Wist je trouwens dat Le Marais in het Frans ‘het moeras’ betekent? Eeuwen geleden was dit blijkbaar een drassig gebied, zo aan de oevers van de Seine.

Hôtel de Sully
Hôtel de Sully
Hôtel de Sully
Hôtel de Sully

Wandeling

Ik begin mijn wandeling door Le Marais vanaf metrostation Bastille. Dit plekje is op zich al een historische plaats waar je niet zomaar voorbij mag lopen. Tot aan het eind van de achttiende eeuw stond hier het Bastille, allereerst een kasteel en later een gevangenis. Tijdens de Franse revolutie werd dit gebouw bestormd en de weinige gevangenen die er toen nog zaten bevrijd. Vanwege de slechte staat was al eerder geopperd om het gebouw te slopen, na de Revolutie werd dat ook meteen gedaan. Tegenwoordig is er weinig meer te zien van het imposante gebouw dat op het Place de la Bastille gestaan heeft. Op het plaveisel zijn nog wel de contouren van de Bastille aangegeven.

Vanaf het plein lopen we in westelijke richting de Rue Saint-Antoine op. Deze straat, die dwars door de Marais voert, heeft eveneens oude wortels. Al in de Romeinse tijd lag er op deze plek een weg! Net voor de kruising met de Rue de Turenne zien we aan onze linkerhand een oud gebouw staan, het Hôtel de Sully. We lopen door de toegangspoort van dit zeventiende-eeuwse stadspaleis en komen op een mooie binnenplaats. Tegenwoordig is hier een overheidsdienst gevestigd, ooit was het eigendom van de Hertog van Sully, de rechterhand van koning Henry IV.

Je kunt via het Hôtel de Sully binnendoor doorlopen naar de grote Place des Vosges, het bekendste plein van Le Marais. Het werd aan het begin van de zeventiende eeuw gebouwd en was een van de eerste voorbeelden van grote pleinen in Europese steden. Het plein, dat 140 meter bij 140 meter telt, wordt omringd door 36 gelijk uitziende huizen. De architect, Claude Chastillon, mocht van de koning ook zelf een huis aan het plein bouwen, op nummer 10.

Rue des Rosiers

Vervolgens lopen we vanaf het Place des Vosges de Rue des Francs-Bourgeois in. Deze belangrijke oost-west straat in Le Marais telt een aantal bijzondere gebouwen en huizen, en je vindt er veel modewinkels. Bezienswaardig zijn onder andere het Hôtel de Carnavalet, waar tegenwoordig het stadsmuseum gevestigd is (gesloten tot eind 2019). We lopen langs dit museum en slaan de Rue Pavée in. Ook hier vind je enkele fraaie stadspaleizen, waaronder die waar nu de Bibliothèque historique de la ville de Paris gevestigd is. Ook vind je in deze straat een synagoge uit 1913, van de hand van architect Hector Guimard, die bekend is van de fraaie metro-ingangen in Parijs. Het gebouw werd in de oorlog opgeblazen, maar later gerestaureerd. Hierna ligt rechts van ons de Rue des Rosiers. Dit is de bekendste straat van Le Marais. Je vindt hier tal van Joodse winkeltjes en eetgelegenheden met gerechten uit het Midden-Oosten.

Hôtel d’Hérouet

Na de Rue des Rosiers maken we nog een rondje door het westelijke deel van Le Marais. Ook hier vinden we weer veel winkeltjes, boetiekjes en restaurantjes. Allereerst lopen we zuidwaarts op de Rue Vieille-du-Temple, om vervolgens weer over de Rue Bourg-Tibourg omhoog te gaan. Bijzonder aan deze straat zijn de houten gevels van enkele winkeltjes. Via de Rue Aubriot en de Rue des Blancs-Manteaus komen we weer op de Rue Vieille du Temple uit, waar we op de hoek van de straat het Hôtel d’Hérouet zien, een van de oudste nog bestaande woningen van Parijs. Het is aan het begin van de zestiende eeuw gebouwd en heeft een fraaie hoektorentje in de gotische flamboyante stijl. Oorspronkelijk was dit gebouw nog groter, maar aan het eind van de Tweede Wereldoorlog trof een Duits bombardement Le Marais, met als gevolg de verwoesting van enkele bijzondere oude gebouwen. Tenslotte lopen we via de Rue des Francs-Bourgeois naar de Rue Rambuteau en verlaten zo de wijk Le Marais. Je loopt dan zowat tegen het Centre Pompidou aan en staat hiermee vrijwel in het centrum van Parijs.

De wandeling door Le Marais neemt, afhankelijk van je tempo (en of je nog een drankje doet ergens), zo’n een tot twee uur in beslag. Op zondag is een groot deel van de wijk autovrij.

Hôtel d’Hérouet

Vond je dit een handig en interessant artikel? Bewaar het dan op je Pinterest!

14 januari 2019

50 mooiste plekken van Frankrijk Île-de-France Museum Parijs Stedentrip

Parijs: Sporen van de Romeinse tijd

door Martijn 24 december 2018

geschreven door Martijn

Als je mijn blog volgt, dan weet je misschien dat ik een zwak heb voor overblijfselen uit de Romeinse tijd. Dat je daarvoor niet per se naar Zuid-Franse steden als Orange, Avignon en Nîmes en omgeving hoeft, wist ik al wel. Maar ik had niet verwacht zelfs in Parijs nog zoveel van de Oudheid terug te vinden. In deze blog neem ik je mee op ontdekkingsreis naar deze onbekende kant van Parijs. Daarvoor duiken we letterlijk diep onder de hoogtepunten van de moderne stad, om te zien wat de stenen in de grond ons over het verleden van de hoofdstad te vertellen hebben.

Voor de wortels van het huidige Parijs moeten we bijna vijfentwintighonderd jaar terug in de tijd. Zo rond 300 voor Christus vestigden de Parisii zich in dit gebied, en bouwden ze er hun hoofdstad. Deze Keltische stam beheerste op deze manier de handelsstromen over de rivier en verdiende daar behoorlijk aan. Toen de Romeinen in het jaar 52 voor Christus Gallië veroverden, was er hier dan ook al een flinke nederzetting. Caesar noemde de naam van de stad in zijn Commentarii de bello Gallico. Lutetia, zoals de stad toen heette, komt waarschijnlijk van het Indo-Europese woord voor modder. Ook nu nog kun je dat ‘modderachtige’ terugvinden in de naam van de wijk Le Marais, het moeras. De precieze ligging van de voorloper van Parijs is overigens niet helemaal bekend. Het kan gaan om de plek op en rond het Île de la Cité, maar het kan ook gaan om Nanterre, wat meer westelijk van het centrum van Parijs ligt. In dat geval zou de Romeinse stad van de grond af aan opgebouwd zijn op een nieuwe plek iets ten oosten van de oorspronkelijke stad.

In de Crypte Archéologique onder het plein voor de Notre Dame
In de Crypte Archéologique onder het plein voor de Notre Dame. Parijs hoe het er in de Romeinse tijd ongeveer uit moet hebben gezien.
In de Crypte Archéologique onder het plein voor de Notre Dame

Onder het Romeinse gezag groeide Lutetia in elk geval uit, naar vermoedelijk zo’n 8.000 inwoners. Er kwamen verdedigingsmuren en er verrezen typische Romeinse bouwwerken. Ook het stratenplan werd op Romeinse wijze ingericht, met de twee typische hoofdstraten, de Cardo maximus van noord naar zuid en de Decumanus maximus van oost naar west. De Cardo maximus vind je vandaag nog steeds terug in het stratenplan van Parijs: de Rue Saint-Jacques ligt precies over het zuidelijke deel van deze Romeinse weg en de Rue de la Cité volgt het traject noordwaarts over het eiland. Onder de Boulevard Saint-Michel lag de tweede belangrijke noord-zuidstraat. De Decumanus, van oost naar west, is iets minder goed te herkennen, deze ligt ter hoogte van de Rue Soufflot.

Aan weerszijden van de twee Romeinse hoofdwegen vond je onder andere huizen en winkels, en eveneens een forum en waarschijnlijk een drietal verschillende badhuizen. Omdat drie badhuizen wel erg veel lijkt voor dat aantal inwoners, vermoeden historici nu dat het toenmalige Parijs ook veel mensen van buiten de stad trok, bijvoorbeeld handelaren en zeelui, en ook de landheren en hun arbeiders vanuit de omliggende Romeinse villa’s. Het Île de la Cité, waar nu de Notre-Dame staat, was eveneens in de Romeinse tijd al bewoond, en vormde het centrum van de handel over de rivier.

Crypte archéologique

En juist op dat eiland vind ik de eerste overblijfselen uit de Romeinse tijd terug, tijdens mijn bezoek aan Parijs. Na het bezichtigen van de Notre-Dame lopen we over het plein voor de kerk en passeren we een bord met ‘crypte archéologique’. Via een trap naar beneden duik ik onder het straatoppervlak en kom ik bij de ingang van deze archeologische vindplaats. Een soort Dom Under zoals in Utrecht, om je een idee te geven wat je kunt verwachten. Van 1965 tot 1972 werden hier opgravingen gedaan, ter gelegenheid van de bouw van een parkeergarage op het Île de la Cité. Niet veel later, in 1980 werd de crypte geopend, om bezoekers te laten zien wat er onder het oppervlakte van Parijs allemaal verborgen ligt. En dat levert een prachtig inkijkje in de geschiedenis op.

De oudste delen die je hier kunt bewonderen zijn onder andere stukken van de oude verdedigingsmuur van het Romeinse Lutetia, een stuk van de Gallo-Romeinse kade aan de Seine en delen van een van de drie badhuizen van de Romeinen. Je loopt langs en over de stenen die van alles over het verleden van Parijs te vertellen hebben.

Ook zie je hoe het Île de la Cité zich in de tijd na de Romeinen verder heeft ontwikkeld. Er zijn maquettes en filmpjes die je een idee geven van het eiland in de verschillende periodes in de geschiedenis, en naast de Romeinse sporen vind je er ook overblijfselen van de fundamenten van middeleeuwse gebouwen, zoals de huizen aan de rue Neuve-Notre-Dame die vroeger op de plek van het plein voor de kathedraal lag.

Deel van de kademuur. De Seine lag in de Romeinse tijd een stuk dichterbij.

Thermes de Cluny

De volgende dag sta ik rond een uur of tien op de stoep van het Musée de Cluny. Dit museum over de middeleeuwen is deels gevestigd in een dertiende eeuws stadspaleis, het Hôtel de Cluny. Dit jaar, in 2018 en 2019, wordt het ingrijpend verbouwd, waardoor het middeleeuwse gedeelte tijdelijk gesloten is. Maar ik kwam dan ook vooral voor het andere deel waar het museum in gevestigd is: de overblijfselen van een Romeins badhuis. Het gaat om de grootste Romeinse ruïnes die nog grotendeels overeind staan van Noord-Europa. In het toenmalige frigidarium, de koude zaal van het badhuis, is nu een tentoonstellingsruimte.

Rondleiding
En helemaal leuk: op zaterdag en zondag is er twee keer per dag een (Franstalige) rondleiding waarbij je ook in de normaal ontoegankelijke gedeeltes van het Romeinse badhuis kunt kijken. Kaartjes hiervoor kun je alleen ter plekke op de dag zelf kopen, dus als je zeker wilt zijn van een plekje kun je in het hoogseizoen het beste zo vroeg mogelijk komen. Mijn rondleiding begon om 11 uur, en met een groep van zo’n 15 man en vrouw kreeg ik een interessant inkijkje in de geschiedenis van deze bijzondere plek. De rondleiding begint in het oude frigidarium, waarbij je onder meer uitleg krijgt over hoe het er vroeger ongeveer uit moet hebben gezien. De nu kale stenen muren waren ooit bedekt met pleisterwerk en daaroverheen weer verf. Niet zo lang geleden werden in een hoek van deze zaal sporen van blauwe verf aangetroffen. Met die aanwijzing kregen archeologen weer een iets beter beeld van het interieur van het badhuis. Eerder had men al ontdekt dat er ook een laag zwembad in de koude zaal was, aan de noordkant.

Vervolgens geeft de gids uitleg bij vier stenen blokken die in een hoek van de zaal liggen opgesteld: de onderdelen van een oude Romeinse stenen paal met daarop een bijzondere inscriptie. Deze werd enkele eeuwen geleden onder de Notre Dame teruggevonden, en was opgericht door de zeelui van het Romeinse Lutetia, ter ere van een tempel voor Jupiter. Het gaat hierbij om de oudste schriftelijke datering van Romeinse stenen in Frankrijk, want er staat ook een jaartal op vermeld. Waarom liggen die blokken hier in het badhuis, terwijl ze een stuk verderop gevonden zijn? Simpelweg omdat nu gedacht wordt dat deze zeelui ook betrokken waren bij de bouw van dit badhuis. In de vier hoeken van de koude zaal, helemaal bovenin, vind je stenen in de vorm van voorstevens van boten, zo wijst de gids ons aan.

Tenslotte gaan we aan de linkerkant van de zaal naar beneden, waarbij we door een ruimte komen die vroeger afgesloten was, waarschijnlijk met grote marmeren platen. Hier waren in de Romeinse tijd vermoedelijk een soort douches, om je af te spoelen en om de warme ruimte te scheiden van de koude zaal. Dat hier vroeger een warme ruimte was, is nog te zien aan de stookruimte, die nu buiten het gebouw ligt. De gids neemt ons nu mee in een gewelfde gang, waar eens het water van het badhuis werd afgevoerd richting het riool en vervolgens naar de Seine. We lopen enkele gangetjes door en komen uiteindelijk in nog een bijzondere ruimte. Ooit werd hiervan gedacht dat dit het kantoor van de directeur van het badhuis was, omdat op een van de muren nog een flink stuk pleisterwerk inclusief verf werd aangetroffen. Maar inmiddels weet men dat waarschijnlijk de hele onderkant van het gebouw, ook de vertrekken en gangen voor de arbeiders en medewerkers, helemaal bedekt waren met pleisterwerk en verf. Dit om zowel esthetische als praktische redenen, de verf beschermde de stenen tegen het alomtegenwoordige vocht.

Arènes de Lutèce

Net als veel andere steden in de Romeinse tijd, had Lutetia ook een amfitheater. Eeuwenlang was de exacte plek hiervan uit het collectieve geheugen verdwenen, maar in de negentiende eeuw kwam men de fundamenten op het spoor tijdens de aanleg van een tramremise. Na de verovering van Parijs door barbaarse stammen, en de val van het Romeinse Rijk, raakte de arena in verval. Delen ervan werden gebruikt om het Île de la Cité te versterken en voor de fundamenten van gebouwen. Leuk is dat dit ook uitgelicht wordt in de Crypte Archéologique, op sommige stenen zijn nog inscripties te vinden waaruit blijkt dat deze stenen eerst ergens anders lagen en hergebruikt zijn.

Het amfitheater bood plaats aan zo’n 17.000 toeschouwers, en had een bijzondere vorm voor een amfitheater. De tribunes stonden niet helemaal rond het bouwwerk, zoals bijvoorbeeld bij het Colosseum of het amfitheater van Nîmes, maar er was aan een van de zijdes een groot podium. Op die manier kon het gebouw zowel voor gladiatorgevechten gebruikt worden als voor voorstellingen van theaterstukken.

Mede door de inspanning van schrijver Victor Hugo werden de overblijfselen van de arena in de negentiende eeuw veilig gesteld. Delen ervan werden gerestaureerd, en het terrein werd omgebouwd tot een soort stadspark. Hoewel de tribunes zoals ze er nu bij staan gereconstrueerd zijn, krijg je toch een mooi beeld van hoe het vroegere amfitheater er uit moet hebben gezien. Een deel van de fundering van het podium is nog goed te zien, met zelfs enkele openingen waar de dieren de arenavloer op kwamen.

De Romeinse arena van Parijs is vanaf het Musée de Cluny prima te voet te bereiken. Leuk om te combineren dus. Ik liep er in ongeveer tien minuten naar toe, met onderweg een heerlijke lunch in Bistro du Marché, tegenover Place Monge.

Meer Romeinse sporen

Op de hierboven genoemde plekken is de Romeinse geschiedenis van Parijs het meest tastbaar. Toch zijn er nog enkele andere plekken waar iets van de oudheid terug te vinden is. Bijvoorbeeld in de muur van een parkeergarage aan de Boulevard Saint-Michel, waar een stukje muur van het oude Romeinse forum te zien is. En het stadsmuseum Carnavalet heeft een uitgebreide collectie met archeologische vondsten uit de Romeinse tijd. Helaas is dit museum tot eind 2019 gesloten, dus daar zal ik nog een keer voor terug moeten. Daarnaast wordt er in Parijs nog steeds volop gebouwd en verbouwd, dus de kans is groot dat er in de toekomst meer sporen van de Romeinse tijd boven de grond komen.

24 december 2018

Île-de-France Parijs Stedentrip

10 goedkope hotels dicht bij het centrum van Parijs

door Martijn 7 mei 2018

geschreven door Martijn

Een heerlijk weekend Parijs begint met het vinden van een mooi hotel. Natuurlijk wil je het liefst zo dicht mogelijk bij het centrum zitten, maar ook goedkoop uit zijn. Je geld besteed je natuurlijk veel liever aan lekker eten en leuke bezienswaardigheden in Parijs, en heel lang zit je als het goed is toch ook niet in je hotel bij een bezoek aan de Franse hoofdstad. Daarom heb ik hier alvast een aantal hotels voor je uitgezocht die niet te duur zijn maar wel op vrij korte afstand van de hoogtepunten in de binnenstad van Parijs liggen.

Waar heb ik de hotels op uitgezocht?

Prijs onder de 100,- euro per nacht (willekeurige datum in april)
Binnen de ring/périphérique van Parijs
Dichtbij een metrostation
3 sterren-hotels
Beoordeling boven de 8 op Booking.com

De ideale plekken dus om tijdens je stedentrip naar Parijs te overnachten!

Fred’Hotel
Dichtbij metrostation Plaisance en treinstation Montparnasse in het zuiden van het centrum vind je dit kleine hotel met boetieksfeer. De inrichting is modern en strak, met leuke kleine kleurrijke details. Elke ochtend wordt een ontbijtbuffet geserveerd met onder andere vers gebak.
Check prijzen en beschikbaarheid

Le 20 Prieuré Hôtel
Comfortabel hotel op een toplocatie, dichtbij metrostation République en het romantische Canal Saint-Martin. Het thema van de kamers is Parijs, en dat zul je dus ook vaak tegenkomen in de vorm van foto’s en wandbekleding. Het ontbijt is ook via roomservice beschikbaar, direct ook je kamer dus.
Check prijzen en beschikbaarheid

Hotel Restaurant Au Boeuf Couronné
Een hip hotel met een onlangs compleet vernieuwd interieur met gave stijlvolle details van onder meer hout en koper. Je vindt dit hotel in het negentiende arrondissement, op een minuutje lopen van metrostation Porte de Pantin en dichtbij het prachtige Parc des Buttes-Chaumont. Het hotel heeft een eigen restaurant en bar en een beperkt aantal parkeerplekken die je bij je verblijf kunt reserveren.
Check prijzen en beschikbaarheid

Chatillon Paris Montparnasse
Rustig gelegen hotel helemaal aan de zuidkant van de stad. Dankzij de aanwezigheid van tram en metrostations ben je echter binnen korte tijd in het centrum. Het hotel is klassiek, stijlvol en comfortabel ingericht. Ideaal voor een stedentrip.
Check prijzen en beschikbaarheid

Color Design Hotel
Dit is een bijzonder hotel, aan de oostkant van de stad! Elke kamer heeft een unieke stijl, gebaseerd op een kleurenthema. Het hotel heeft bovendien een bijzondere gewelfde stenen eetzaal. Op iedere kamer is een iPhonedock beschikbaar.
Check prijzen en beschikbaarheid

M Madrigal
Hotel M Madrigal ligt op een ideale locatie dicht bij station Montparnasse vanwaar je binnen no-time in het centrum staat. De kamers van het hotel zijn bijzonder en stijlvol gedecoreerd met natuurlijke materialen.
Check prijzen en beschikbaarheid

Hôtel des Ecrivains
Een hotel dat in het teken staat van boeken en schrijvers. Het ligt dan ook dicht bij de wijken waar de intellectuelen zich ophouden, zoals het Quartier Latin. Maar ook vind je hier allerlei leuke winkelstraten en parken. Bovendien is het 100 meter van metrostation Place d’Italie, vanwaar je snel in andere delen van de stad bent.
Check prijzen en beschikbaarheid

Hôtel Du Midi Paris Montparnasse
Een prima hotel met een wat meer klassieke inrichting, dicht bij station Montparnasse en tal van bezienswaardigheden. Het ligt in de buurt van diverse metrostations, waardoor je alle kanten makkelijk op kunt. Alle kamers hebben een eigen badkamer en sommige hebben een spabad en een douche met massagestralen.
Check prijzen en beschikbaarheid

Hotel Le Mireille
In het gezellige noordwesten van de stad, op loopafstand van de Sacré-Coeur, vind je dit charmante hotel met moderne, stijlvolle kamers.
Check prijzen en beschikbaarheid

Le Quartier Bercy-Square
Een comfortabel hotel op loopafstand van het Bois de Vincennes en de Parijse dierentuin. Metrostation Dugommier ligt in de buurt, zodat je ook de overige delen van de stad onder handbereik hebt.
Check prijzen en beschikbaarheid

Vond je dit een handig en interessant artikel? Bewaar het dan op je Pinterest!

7 mei 2018

Cultuur Île-de-France Parijs

Bijzondere bioscopen in Parijs

door Marita 30 april 2018

geschreven door Marita

Een avondje naar de film in Parijs, dat lijkt me leuk om nog eens te doen! Zeker als je ziet wat een mooie bioscopen er in de Franse hoofdstad zijn. In Parijs vind je meer dan driehonderd bioscoopzalen: in grote megacomplexen, maar ook in artistieke filmhuizen. Om je Franse filmavond tot een onvergetelijke ervaring te maken, zet ik in deze blog enkele van de meest bijzondere bioscopen van Parijs voor je op een rij.

Parijs, de stad die bekend staat als de plek waar in 1895 de eerste betaalde publieke vertoning van een film plaatsvond, telt op dit moment meer dan honderd bioscopen. Hoe kies je daaruit de leukste of meest geschikte bioscoop en film? Let bij het uitzoeken van een film onder andere op de vermeldingen v.o. (version originale) of VOSTF (version original sous-titres français). Dit laatste betekent dat de oorspronkelijke film vertoond zal worden met Franse ondertiteling. Gaat het om een Frans nagesynchroniseerde film, dan staat er v.f. (version française) bij de titel. Ten slotte heb je nog VFSTF (version française sous-titres français), dit zijn Franstaliges film met Franse ondertiteling.

Cinéma Gaumont Opéra (côté Capucines) – Opéra

Maar laat je keuze voor een Parijse bioscoop niet alleen afhangen van de gesproken taal, let ook eens op de prachtige architectuur van verschillende bioscopen! Bijvoorbeeld de Cinéma Gaumont Opéra (côte Capucines), de mooiste van de verschillende Gaumont-bioscopen in Parijs.

Bioscoop La Géode – La Villette

Alleen de buitenkant van deze bioscoop is al een voorstelling op zich: de 36 meter brede koepel, opgebouwd uit 6.433 stalen triangels, weerspiegelt dag in dag uit de wisselende wolkenluchten boven Parijs. Binnen in La Géode zijn 400 zitplaatsen en er worden voornamelijk natuurdocumentaires getoond. Door het halfronde scherm van maar liefst 1.000 vierkante meter lijkt het of je hier middenin zit!

Cinéma Louxor, République – Gares de l’Est et du Nord

Deze bijzondere bioscoop is geopend in 1921 en daarmee bijna honderd jaar oud. In de tijd dat Cinéma Louxor werd gebouwd was het publiek gefascineerd door exotische werelden, daarom is deze bioscoop ingericht in art-decostijl geïnspireerd door het oude Egypte. In de grote zaal word je omringd door mozaïeken, Egyptische kunst en hiërogliefen en de naam van de bioscoop is een verwijzing naar de Egyptische stad Luxor. In de bioscoop kun je zowel nieuwe films als klassiekers bekijken, en afsluitend een drankje drinken op het dakterras.

Cinéma en Plein Air – Parc de la Villette

Ben je in juli of augustus in Parijs? Haast je dan zodra de schemering invalt naar Parc de la Villette voor een (gratis!) filmvertoning in de open lucht. Het festival heeft iedere zomer een ander thema, en je kijkt hier van alles: nieuwe Franse en internationale films, maar ook cultfilms uit vroeger tijden. Kleedje mee, wijntje erbij en film kijken maar!

Bioscoop Le Grand Rex – Opéra

Wat een indrukwekkende bioscoop is dit! Le Grand Rex is dan ook de grootste bioscoop van Europa en staat aangemerkt als historisch monument. In la grande salle, die is ingericht in art deco-stijl en meer weg heeft van een groots circus of theater, passen maar liefst 2.702 mensen. Behalve filmvertoningen vinden er ook concerten plaats en je kunt een interactieve tour boeken waarbij je backstage mag rondkijken in deze bijzondere bioscoop.

Cinéma du Panthéon – Quartier Latin

Zoals de naam al doet vermoeden, vind je deze bioscoop naast het Panthéon, in het hart van Quartier Latin. De bioscoop werd gebouwd in 1907 en is daarmee één van de oudste van de stad. Kom hier kijken naar auteursfilms van Arnaud Desplechin, Philippe Garrel of Bruno Podalydes.

Bioscoop La Pagode (gesloten)

Is het een theehuis? Een Japanse tempel? Of toch een bioscoop? La Pagode in Parijs was een combinatie van allemaal, met prachtig versierde zalen en een mystieke theetuin. Helaas werd de bioscoop in november 2015 gesloten. Er wordt gewerkt aan een renovatie en heropening, die uiterlijk 2020 gepland staat.

Tips:
– Ben je geïnteresseerd in Franse films? Bezoek dan ook eens fransefilms.nl.

– Via deze link vind je iedere week een update van de Engelstalige films in Parijs.

30 april 2018

Bestemmingen Île-de-France Parijs

Parijs bij regen

door Martijn 7 december 2016

geschreven door Martijn

Het liefst zien we Parijs natuurlijk wanneer het zich koestert in een stralend zonnetje. Maar het weer laat zich niet plannen, en dus kan het gebeuren dat je zomaar in de zomer, winter, herfst of lente met een tijdelijk dipje in het weerbeeld te maken krijgt. Dat gebeurde mij bijvoorbeeld een aantal jaar geleden. Wat te doen? Enkele tips!

Misschien wel het belangrijkste dat je te doen staat als het regent in Parijs: je niets aantrekken van het hemelwater. Want de charme van de Franse hoofdstad is dat het in alle weersomstandigheden een heel eigen sfeer heeft.

Tip #1: Koop een paraplu

Bij slecht weer schieten de straatverkopers die je van een handige accessoire kunnen voorzien als paddestoelen uit de grond: voor een paar euro heb je een handzame paraplu die het minstens een dag uithoudt. En voilà, dan ben je in het bezit van een kostbaar hulpmiddel dat je dag alweer voor een deel goedmaakt.

Tip #2: Stel je doelen bij

Met de paraplu uitgeklapt kun je in principe de hele dag door de straten van de stad struinen, maar dat gaat met die regen op den duur toch wel wat vervelen. Doe daarom eens een verkorte tour door Parijs, kies bijvoorbeeld een bepaald stadsdeel uit dat je eens beter wilt leren kennen, zoals Montmartre, of het gebied rondom het Île de la Cité. En neem ruimschoots de tijd om eens een kopje koffie te doen, of een uitgebreide Franse lunch.

Tip #3: Doe een binnenactiviteit

Bezoek een museum zoals het Louvre, een warenhuis als Galeries Lafayette aan de Boulevard Haussmann, of neem een rondvaart op de Seine. Of loop eens wat kerken binnen, zoals de Saint-Eustache bij Les Halles. Houd je van shoppen, bezoek dan eens enkele van de overdekte winkelpassages of overdekte tuinen.

Tip #4: Geniet

Wat je ook doet in een regenachtig Parijs, geniet ervan!

7 december 2016

Bestemmingen Île-de-France Parijs

Parijs in een paar uur tijd

door Martijn 5 juni 2015

geschreven door Martijn

Het gebeurt nogal eens als je met de trein naar Frankrijk gaat: overstappen in Parijs, van het Gare du Nord naar het Gare de Lyon of Gare Montparnasse. In plaats van je met de metro snel van station naar station te haasten, kun je de reis echter ook zo plannen dat je net een paar uurtjes meer hebt, en zo op je gemakje naar je overstapstation kunt gaan én nog iets van de stad kunt zien.

Wanneer je een kaartje direct naar je eindbestemming koopt via internet zit er vaak een gemiddelde overstaptijd van anderhalf à twee uur tussen je aankomst op het Gare du Nord en het vertrek op een van de zuidelijkere stations. Dat is voldoende voor de overstap, maar ook weer niet echt genoeg om nog iets meer te doen dan de metro te nemen, snel een hapje te eten en weer verder te gaan. Om meer tijd te hebben reserveer je dus vanuit Nederland het beste twee aparte tickets, een van je Thalys-vertrekstation naar het Gare du Nord, en een vanaf het Gare Montparnasse of het Gare de Lyon naar je eindbestemming. Zorg bijvoorbeeld dat je rond 9-10 uur in Parijs aankomt en rond 16-17 uur weer vertrekt, dan ben je nog steeds ruim op tijd op je bestemming in Zuid-Frankrijk maar heb je net ook even wat meer tijd voor de overstap.

Wat kun je doen in Parijs, in zes uurtjes? Hieronder enkele tips om het meeste uit de tijd te halen!

Cultuur

Ben je een cultuurliefhebber? Neem dan vanaf het Gare du Nord de metro naar Châtelet en vervolgens naar de Arc de Triomphe. Daar vind je onder meer het Grand Palais, met diverse wisselende tentoonstellingen. Hou vervolgens nog ruim een uur over en je kunt na het museumbezoek nog heerlijk langs de Seine richting het Gare de Lyon lopen. Het Gare Montparnasse is zelfs nog iets dichter in de buurt, via een klein omweggetje kun je dan ook nog direct langs de Eiffeltoren wandelen.

Natuur/parken

Ben je helemaal gek op natuur? Dan heeft Parijs je ook veel te bieden. Wat dacht je van heerlijk langs het water van de Seine lopen, of langs het Canal Saint-Martin? Of bezoek een van de vele stadsparken. Breng bijvoorbeeld enkele uurtjes door in het Bois de Vincennes, in de buurt van het Gare de Lyon. Je vindt in dit park onder meer een dierentuin! Of breng een bezoek aan het Parc des Buttes-Chaumont, met een mooi uitzicht over de stad, vlakbij het Gare du Nord.

Winkelen

Parijs is een winkelstad bij uitstek! Een bekende winkelstraat is de Rue Rivoli – met winkels als Zara, H&M, Yves Rocher, Gap, Mango en The Body Shop -, neem hiervoor vanaf het Gare du Nord de metro naar Châtelet. Ook niet te missen: de prachtige Galeries Lafayette met de bekende imposante koepel in Art-Nouveau-stijl, aan de Boulevard Hausmann. Onder meer makkelijk te bereiken via metrolijn 7.
Voor culinaire specialiteiten kun je eens een kijkje nemen in de Rue Daguerre. Hier tref je allemaal leuke winkeltjes met heerlijke wijnen, kazen, vleeswaren en andere Franse specialiteiten. Deze straat ligt in de buurt van Gare Montparnasse en is eenvoudig te bereiken via metrolijn 4 vanaf Gare du Nord.

Heb jij nog leuke tips om te doen tijdens een paar uurtjes Parijs?

5 juni 2015

Bestemmingen Cultuur Île-de-France Parijs

Kerst in Parijs: wat mag je niet missen?

door Martijn 1 december 2014

geschreven door Martijn

De Kerstdagen komen er weer aan. Wil je onvergetelijke feestdagen beleven? Dan kun je ervoor kiezen om rond Kerst en Oud & Nieuw een paar dagen in Parijs door te brengen. La Ville Lumière doet zijn naam in die tijd extra eer aan. De stad is vol licht en gezelligheid. Wat is er dit jaar allemaal te doen in Parijs?

Schaatsen voor het stadhuis

Schaatsen kun je niet alleen in Nederland. In Parijs is het plein voor het stadhuis in de winter omgetoverd tot een ruime schaatsbaan waar je heerlijk rondjes kunt schaatsen.
Parvis de l’Hôtel de ville
Van 20 december 2014 tot 2 maart 2015
Maandag tot vrijdag 12.00 p.m. tot 10.00 p.m. Zaterdag, zondag en vakantiedagen van 9.00 a.m. tot 10.00 p.m.
Gratis toegang, schaatshuur : € 5,-

Shoppen en etalages bekijken

De etalages in Parijs worden met de feestdagen extra mooi aangekleed. Alle winkels spannen zich in om de mooiste etalage te hebben, en dat levert fraaie plaatjes op. De populairste zijn die van Galéries Lafayette en Printemps Haussman.

La Grande Roue, Place de la Concorde

Als je Parijs in de winter bezoekt ontkom je niet aan een rondje in het reuzenrad op het Place de la Concorde. Overdag heb je een fenomenaal uitzicht over de statige boulevards van Parijs, ‘s avonds schitteren de lichtjes van het gezellige centrum je tegemoet. 42 verwarmde cabines wachten op je.

Place de la Concorde
Van 14 november 2014 tot 15 februari 2015
Elke dag van 11.00 a.m. tot middernacht geopend (vrijdag en zaterdag tot 1 a.m.)
Gesloten bij slecht weer
Prijzen: volwassene € 10, kinderen tot 10 jaar: € 5

Kerstverlichting op de Champs Élysées

Als je dan toch in de buurt bent kun je ook best even flaneren op de mooiste straat van Parijs, de Champs Élysées, waar de bomen en fonteinen in prachtige verlichting zijn gehuld.

Kerstmarken

Vanaf eind november tot eind december vind je ze door heel Parijs: de traditionele kerstmarkten, naar Duits voorbeeld, met vele gezellige eettentjes en kraampjes. De meest populaire is die op de Champs Élysées, maar dat betekent niet dat je die andere moet vermijden. Die van Montmartre, aan de voet van de Sacré-Coeur, is bijvoorbeeld ook een aanrader. Hier vind je de belangrijkste kerstmarkten van Parijs op een rijtje.

Kerstconcert

Als je van muziek houdt mag een kerstconcert natuurlijk ook niet ontbreken op het to-do-lijstje. In de prachtige ambiance van de Sainte-Chapelle op het Île de la Cité wordt dit jaar een reeks concerten gehouden door verschillende orkesten en koren. Op ClassicTic vind je een overzicht van alle data en programma’s die worden aangeboden.
Heb je wat meer te besteden dan kun je ook naar Versailles. In het kasteel van Versailles wordt op 20 december het Weihnachtsoratorium van Bach uitgevoerd.

1 december 2014

Mijn tips voor accommodaties

Met deze tips voor accommodaties haal je het meeste uit je vakantie in Frankrijk. Waar ben je naar op zoek?
Vakantiehuisjes
Campings
Nederlandstalige vakantieparken
Natuurcampings
Hotels of chambres d'hôtes