In het hart van het departement Vosges ligt de stad Épinal, op de plek waar de Moezel vanuit de heuvelachtige Vogezen op de vlakte van Lotharingen aankomt. Wanneer we vanuit het westen van het departement richting de hoogste bergtoppen reizen, komen we er als vanzelf langs. Het is een overzichtelijke stad, waar je je gemakkelijk een hele dag kunt vermaken.
StreektipsZelf ook naar de Vogezen op vakantie? Misschien heb je wat aan deze tips!
Épinal ontstond in de tiende eeuw, toen de toenmalige bisschop van Metz besloot hier een klooster en kasteel te vestigen. Hij wilde daarmee zijn zuidelijke grondgebied beter beschermen, waar men vaak last had van binnenvallende bendes uit de Bourgognestreek. In het klooster legde hij relieken van de heilige Goëri, zodat er een stroom pelgrims op gang kwam. De stad kwam tot bloei, en werd in de loop der tijd zowel door de hertog van Lorraine als door de Franse koning begeerd. Het bleef stuivertje wisselen, tot de stad eind zeventiende eeuw definitief in Franse handen kwam. In 1870 groeiden het belang en de rijkdom van de stad nog. In dat jaar kwam de Elzas namelijk in Duitse handen en veel vermogende industriëlen vluchtten naar Épinal en vestigden hier hun bedrijven.
Moezel
Épinal heeft een bescheiden centrum waar de Moezel als een groene ader doorheen stroomt. Aan beide zijdes van de rivier zijn kades waar het fijn wandelen is en ten noorden van de binnenstad is een kleine jachthaven.
Binnenstad
Zoals op een oude tekening te zien is, werd Épinal ooit omringd door imposante muren, met het kasteel er als trotse bewaker boven. Van de muren is tegenwoordig nog maar een klein deel bewaard, en het had niet veel gescheeld of de hele stad had vanaf de grond opnieuw moeten worden opgebouwd. In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog raakte Épinal namelijk hard getroffen door bombardementen en de strijd tussen de Duitsers en de geallieerden. Complete wijken werden vernietigd, bruggen opgeblazen, en historische gebouwen met de grond gelijk gemaakt. Er werd in de wederopbouw gered wat er te redden viel, en hoewel het centrum tegenwoordig opvallende gaten vertoond, zijn er nog redelijk wat historische huizen en buurten.
Basiliek
We lopen vanaf de Moezel richting het oosten en komen via de Place des Vosges bij de religieuze wijk. Hier is de prachtige basilique Saint-Maurice de blikvanger. In vroeger tijden maakte deze kerk onderdeel uit van een grote abdij, met diverse bijgebouwen. Daarvan is vandaag de dag weinig meer te zien. Desondanks is het nog steeds een indrukwekkend geheel, met mooie elementen uit de romaanse bouwstijl. Het gebouw stamt uit de elfde eeuw en heeft kunstige boogvensters, gewelven en pilaren. Daarnaast zijn er ook bijzondere dingen in het interieur te ontdekken. Een van de meest opvallende is een schitterende graflegging (mise au tombeau), een beeldhouwwerk uit de vijftiende eeuw.
Ben je in de kerk uitgekeken, dan is het de moeite waard om nog even de Rue du Chapitre in te lopen. Hier woonden de monniken en nonnen in vroeger tijden en tegenwoordig is het een kleurrijk straatje met op de achtergrond de contouren van de kerk.
Imagerie d’Épinal
Je kunt het niet over Épinal hebben zonder het over de imagerie te hebben. In de achttiende eeuw vestigde Jean-Charles Pellerin hier zijn prentenfabriek, de Imagerie d’Épinal. Hij begon met de productie van speelkaarten en gaandeweg ontwikkelde zijn bedrijf zich verder in het maken van afbeeldingen voor allerlei doeleinden. Tot die tijd waren religieuze afbeeldingen populair, maar na de Franse Revolutie veranderde dat langzamerhand en kwamen allerlei andere onderwerpen onder de aandacht. In de negentiende eeuw werd Épinal dankzij Pellerin een van de belangrijkste centra voor de productie van afbeeldingen.
Een mooi beeld van wat er zoal gemaakt werd en de historie van afbeeldingen krijg je in het Musée de l’Image van Épinal. Hier word je in korte tijd door de geschiedenis geleid, met als leidraad afbeeldingen en hun rol in de maatschappij. In vroeger tijden, voor de komst van foto’s, televisie en internet, was men aangewezen op drukkerijen en illustratoren voor afbeeldingen van bijzondere of juist alledaagse dingen. Je ontdekt er bijvoorbeeld de rol van afbeeldingen in onderwijs, religie, propaganda, maar ook wat voor afbeeldingen mensen vroeger aan de muur hadden hangen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de manier waarop afbeeldingen gemaakt werden, eerst met houtsnijwerk en later met kopergravures en vervolgens met lithografie. Het museum is overzichtelijk en niet al te groot, waardoor je in ongeveer een uur het belangrijkste wel gezien hebt. Een leuke gelegenheid om je te verdiepen in dit weinig bekende ambacht en om het belang van Épinal in de streek en het land te ontdekken.
Kasteel van Épinal
Tot slot brengen we een bezoek aan de restanten van de hooggelegen burcht van Épinal. De huidige ruïnes dateren uit de dertiende eeuw, toen de bisschop van Metz hier op de restanten van de eerdere tiende-eeuwse burcht een nieuw kasteel liet bouwen. In 1670 kwam de stad in Franse handen en werd bevolen de verdedigingswerken en het kasteel te vernietigen. Daarom zijn alleen een aantal muren bewaard gebleven, die niettemin laten zien hoe imposant het ooit was. De uitgestrekte heuvel waar het kasteel op lag is nu een groen park, met aan het andere eind van het plateau een kleine dierentuin en speeltuin.
