D

De vredige Vercors, verzetshaard tijdens de Tweede Wereldoorlog

Le Mémorial de la Résistance

De afgelopen zomer maakten we een ontdekkingsreis door de Vercors, een prachtige streek aan de rand van de Alpen. Wat ik vooraf nog niet van dit gebied wist, was dat het een belangrijke rol speelde in de nadagen van de oorlog in Frankrijk. Dicht bij het plaatsje Vassieux aan de zuidkant van de Vercors is een herdenkingsplek ingericht waar je meer komt te weten over het verzet in de Tweede Wereldoorlog.

Het Mémorial de la Résistance en Vercors ligt genesteld in een kleine dalkom met uitzicht op de bergen van het natuurgebied Hauts Plateaux du Vercors. Het museum werd geopend in 1994 ter gelegenheid van het vijftigste herdenkingsjaar van het einde van de oorlog en valt op door de bijzondere architectuur. Het gebouw verbeeldt de streek Vercors, dat wel gezien kan worden als een natuurlijke vesting met z’n hoge rotskliffen. Daarnaast, door de onopvallende ligging, half in de rotsen, doet het ook denken aan het feit dat het verzet in de Vercors heimelijk en onopvallend te werk moest gaan.

Geschiedenis van het verzet

De wortels voor het verzet in de streek liggen al vrij vroeg in de oorlogstijd. Na de overgave van Frankrijk arriveren er groepen vluchtelingen uit Parijs in de Vercors, waaronder veel Joden. Ze worden ondergebracht in scholen en toeristische accommodaties. In 1942 ontstaat een eerste verzetsgroep die in de onherbergzame gebieden van de Vercors diverse kampen opricht. In het voorjaar van 1943 treden de Italianen, die hier tot de herfst van dat jaar het bevel voerden, enkele klappen uit aan de verzetsbeweging. Die krijgt in november 1943 voor het eerst via de lucht bevoorrading van wapens en materieel van de geallieerde zijde. Op dat moment zijn er naar schatting enkele honderden verzetsmensen hier actief.

Vanaf begin 1944 treden de Duitsers harder op tegen het verzet in de Vercors. Ook de Franse Milice, een paramilitaire dienst van het Vichy-regime, komt in actie. Ze plunderen een aantal boerderijen en fusilleren drie inwoners van de streek. Op 5 juni, de dag voor D-Day, activeren de geallieerden zo’n 4.000 verzetsmensen, die allemaal naar de Vercors trekken. Het plan is om deze natuurlijke vesting te gebruiken als uitvalsbasis om de rest van Oost-Frankrijk te bevrijden. Op 9 juni wordt de Vrije Republiek van de Vercors uitgeroepen, waarmee de Vercors een van de eerste echt vrije stukken land van Frankrijk werd. Die vrijheid was echter van korte duur, want op 21 juli lanceert de Wehrmacht een groots tegenoffensief waar 10.000 soldaten bij betrokken zijn, de grootste inzet van het Duitse leger tegen het verzet in Frankrijk. De tegenaanval verloopt op drie fronten, door luchtlandingen bij Vassieux, een hoofdaanval via Lans en Corrençon, en over de kliffen aan de oostkant van de Vercors door de Alpenjäger. Binnen enkele dagen worden de te licht bewapende Maquisards weggevaagd. Ze hebben tevergeefs gewacht op militaire steun van de geallieerden, die echter de prioriteit gaven aan de landingen in Normandië en de Provence. In totaal heeft de strijd uiteindelijk het leven gekost van 639 Maquisards, 201 burgers en 65 Duitse soldaten (plus 18 vermisten). 573 huizen werden verwoest.

Mémorial de la Résistance en Vercors

Het Mémorial de la Résistance en Vercors is een modern museum waar veel gebruik wordt gemaakt van beeld en geluid om je te laten ervaren wat de impact was van het verzet en de strijd in de oorlog. Naast dat de nadruk ligt op de Vercors zelf, wordt ook de verbinding gezocht met andere vormen van verzet zoals die overal op de wereld voorkomen.

Voor een bezoek aan het museum moet je zo’n uur tot anderhalf uur uittrekken. Je loopt langs allerlei herinneringen, zoals voorwerpen, wapens, maar ook nagebootste scènes door middel van poppen en interieurs. Daarnaast zijn er geluidsfragmenten van verzetsmensen en inwoners en kun je diverse documentaires bekijken.

Het sluitstuk van een bezoek aan het museum vormt het panoramabalkon waar je een prachtig uitzicht hebt over het dal van Vassieux en de bergen er tegenover. Het vredige landschap vormt een schril contrast met de verhalen over de geschiedenis die we zojuist onder ogen zijn gekomen.

Meer verzetsplekken

In de Vercors zijn meerdere monumenten, begraafplaatsen en andere herinneringen aan de oorlog. Bijvoorbeeld het kleine verzetsmuseum in Vassieux, de Grotte de la Luire, de ruïnes van het verwoeste gehucht Valchevrière en het Nécropole de Saint-Nizier.

Locatie

Bekijk al onze tips op een handige overzichtskaart!

Martijn

Bonjour! Ik ben Martijn, oprichter van Frankrijk Puur. Van jongs af aan kom ik graag in Frankrijk. Door mijn studie Franse Taal & Cultuur ben ik nog meer van het land en de Franse gewoontes gaan houden. Op Frankrijk Puur beschrijf ik onze ervaringen in Frankrijk en geef ik je tips voor leuke plekken.

Vragen, opmerkingen, tips? Neem contact op via martijn@frankrijkpuur.nl!

  1. Annemarieke says:

    Hoi Martijn en Marita, dank voor jullie mooie artikel over de Vercors en hoe erg t hier in de WO II is geweest. Wij zijn inmiddels op veel plekken in Frankrijk geweest waar te zien was hoe erg de 1e maar ook 2e wereldoorlog voor dit land zijn geweest. Noord-Frankrijk (het gebied waar de film 1917 zich afspeelt) , Normandie maar ook midden Frankrijk. Een aantal jaren terug waren we in de buurt van Limoges in Oradour sur Glane. De duitsers hebben hier uit wraak aan het eind van de oorlog het hele dorp platgebrand en bijna de gehele bevolking vermoord. Het dorp ziet er nog steeds zo uit er is niets veranderd. Het kerkhof is zeer indrukwekkend, hier liggen complete families begraven. Alhoewel dit niet in verhouding staat met de vernietigingskampen in Duitsland (in 2014 waren we in Dachau) werden we er heel stil van. Misschien iets voor jullie website.

    1. Marita says:

      Hoi Annemarieke, bedankt voor je reactie! We hebben al eens kort over Oradour geschreven, in een artikel over spookdorpen: https://frankrijkpuur.nl/10-bijzondere-spookdorpen-in-frankrijk/.

  2. Job de Lange says:

    Hoi Martijn en Marita, dank voor jullie interessante verhaal over de geschiedenis van de Vercors in WO II. En ook voor al jullie andere reportages, altijd origineel en weg van de gebaande paden, en daarom erg leuk voor francofielen die houden van het pure Frankrijk, zoals ikzelf! Amitiés, Job

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *