I

Indrukwekkende plek in de Elzas: concentratiekamp Natzweiler-Struthof

Natzweiler-Struthof

Als ik mijn blik over het uitzicht laat gaan, vergeet ik zomaar even waar ik me bevind. Tegenover me zie ik een licht besneeuwde helling met bossen in allerlei herfsttinten, de ondergaande zon zorgt voor prachtig gekleurde wolken, de berglucht van de Vogezen werkt verfrissend. Maar al snel besef ik me weer dat ik hier inmiddels al langer stil sta dan men hier ruim vijfenzeventig jaar geleden de tijd had om naar de omgeving te kijken. Natzweiler-Struthof is een monument ter nagedachtenis aan duizenden mensen die hier van hun leven beroofd werden.

Ook dit is Frankrijk. Veel plekken in het land herinneren aan de oorlogen die het land de afgelopen eeuw meemaakte. Naast de loopgraven in Noord-Frankrijk is dit een van de indrukwekkendste, het enige Duitse concentratiekamp op Franse bodem. Natzweiler-Struthof werd opgericht omdat er hoger op de berghelling graniet te vinden was dat nodig was voor de grootheidswaanzin van Nazi-Duitsland. De plek waar enkele jaren eerder nog een klein skigebied was, werd ineens het toneel van wreedheid.

In 1941 werd het kamp in gebruik genomen. Natzweiler-Struthof was het hoofdkamp, in de wijde omgeving kwamen nog allerlei dependances waar eveneens zware arbeid verricht moest worden. Want zwaar was het werk hier, een van de redenen dat er zoveel mensen om het leven kwamen. Van alle naar schatting 52.000 mensen die hier of in de dependances werden geïnterneerd, kwamen er ongeveer 22.000 om het leven. Ook Nederlanders kwamen hier terecht, in totaal 590 waarvan 280 het niet overleefd hebben.

Natzweiler-Struthof werd door de Duitsers aangemerkt als een zogenaamd ‘Nacht und Nebel’-kamp. Dit betekende dat hier gevangenen naartoe werden gebracht waarvan het lot niet bekend mocht worden. Als ze hier om het leven kwamen, kreeg hun familie hier geen bericht van. Het kamp was allereerst een werkkamp, waar de meeste mensen stierven door slechte omstandigheden en het harde werk. Maar daarnaast werd er ook volop geëxperimenteerd op de gevangenen. Zo was er een dokter aan het kamp verbonden die gevangenen injecteerde met allerlei ziektes. Maar heftiger nog, op ongeveer twee kilometer afstand van het kamp werd een voormalige Salle des fêtes omgevormd tot gaskamer.

Bezoek

Zowel de plek van het kamp als de gaskamer zijn te bezoeken. Bij het kamp is een bezoekerscentrum ingericht waar je een idee krijgt van de omvang en geschiedenis van het kamp. Indrukwekkend is ook dat dit centrum gebouwd is op en rondom een grote verstevigde kelder die in de begindagen van het kamp gebouwd werd, waarvan de bedoeling nog steeds niet helemaal duidelijk is.

Naast het bezoekerscentrum zijn er ook drie voormalige barakken te bezoeken. De barak direct bij de ingang van het kamp geeft je een idee van hoe de gevangenen hier leefden, door de aanwezigheid van stapelbedden en allerlei gebruiksvoorwerpen, tekeningen en kopieën van documenten. Het meest indrukwekkend is het gebouw onderaan het op een helling gebouwde kamp. Hier vind je het crematorium en de medische zalen. Aangrijpend detail: met de warmte van het crematorium werd het water verwarmd waarmee de net aangekomen gevangenen zich moesten douchen. De originele installaties en leidingen zijn nog bewaard gebleven. Ook de aanwezigheid van de omheining van het kamp en de wachttorens die naar binnen gericht waren, geven je een klein beetje een idee van hoe het er hier aan toegegaan moet zijn. Talloze verhalen die je her en der op de borden leest voegen daar nog aan toe. Bijvoorbeeld het feit dat de verzwakte gevangenen dagelijks met enorme pannen met waterige soep het tientallen meters hoogteverschil tussen de keuken en de barakken moesten overbruggen.

CategorieënElzas Grand Est

Locatie

Bekijk al onze tips op een handige overzichtskaart!

Martijn

Bonjour! Ik ben Martijn, oprichter van Frankrijk Puur. Van jongs af aan kom ik graag in Frankrijk. Door mijn studie Franse Taal & Cultuur ben ik nog meer van het land en de Franse gewoontes gaan houden. Op Frankrijk Puur beschrijf ik onze ervaringen in Frankrijk en geef ik je tips voor leuke plekken.

Vragen, opmerkingen, tips? Neem contact op via martijn@frankrijkpuur.nl!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *