Cassinomagus, Romeinse thermen bij Chassenon

In heel Frankrijk vind je nog sporen van de Romeinse tijd. Amfitheaters, tempels, huizen, en ook bijzonder veel badhuizen, zogenaamde thermen. Daaruit blijkt wel hoe belangrijk voor de Romeinen hygiène was en welke plek dit in de samenleving innam. Badhuizen waren meer dan een zwembad of openbare douches, ze waren plekken waar mensen samenkwamen.

Veel thermen die zijn overgebleven bevonden zich dan ook op strategische plekken. In het centrum van steden, bij belangrijke kruispunten van doorgaande wegen. En landheren lieten ermee zien hoeveel macht en rijkdom ze hadden. Bij het tegenwoordig vrij onbetekende dorp Chassenon aan de grens van de departementen Charente en Haute-Vienne is een bijzonder groot thermencomplex teruggevonden. In de Romeinse tijd lag hier Cassinomagus, een middelgrote stad. Ik nam een kijkje bij de ruïnes om een idee te krijgen hoe dit badhuis er een kleine tweeduizend jaar geleden uitzag en wat de mensen hier deden.

Tempel

Zo’n eeuw geleden deden grote delen van de Romeinse ruïnes nog dienst als steengroeve, mensen haalden hier de stenen vandaan om hun huizen te bouwen. Op die manier is bijvoorbeeld het complete amfitheater verdwenen. Alleen in het landschap zijn de contouren ervan nog vaag te zien. Gelukkig bleef dat lot het badhuis grotendeels bespaard. Dat kwam doordat het vrijwel geheel door een dikke laag aarde en stenen bedekt was. Alleen enkele muren moesten eind negentiende eeuw het veld ruimen omdat boeren hier het land wilden bewerken.

Pas halverwege de twintigste eeuw werd het opgraven en beschermen van de Romeinse resten serieus aangepakt. Langzaamaan ontdekte men ook de schaal van wat hier vroeger gestaan moet hebben. De thermen waren onderdeel van een veel groter complex. Waarschijnlijk stond hier een heiligdom met een centrale tempel op een terrein van zo’n 25 hectare. Van de tempel resteert enkel nog een bult in het landschap en wat fundamenten in de grond, het badhuis is vandaag de dag vrijwel helemaal opgegraven en blootgelegd.

Naast het terrein, bovenop de plek waar vroeger een aquaduct liep, is nu een bezoekerscentrum ingericht. Hier begint ook je bezoek aan het complex, met een klein museum met wat archeologische vondsten en een uitleg van wat er hier vroeger gelegen moet hebben.

Na het museum kun je een wandelroute volgen die je eerst naar het badhuis brengt en vervolgens de rest van het terrein laat ontdekken. Het badhuis is verreweg het meest interessant, omdat hier nog erg veel te zien is. Een deel is overdekt met een houten structuur, handig voor als het weer wat minder is, zoals vandaag, nu ik het bezoek. Terwijl er af en toe wat buitjes vallen ontdek ik de overblijfselen. Eerder bezocht ik al het badhuis in Parijs, maar dit is nog wel een stukje groter. Én je krijgt nog iets beter een idee hoe het er vroeger uitgezien heeft. Onder meer door de aanwezigheid van enkele afbeeldingen met reconstructies van de zalen waar je doorheen loopt.

Bijzonder aan het badhuis van Chassenon is onder andere de aanwezigheid van twee grote baden. Verder is, onder meer door de uitleg die je krijgt via een audiogids of de informatieborden, goed te ontdekken hoe dat nou werkte, zo’n bezoek aan een badhuis in de Romeinse tijd. Er was een soort vaste route die je nam, bijvoorbeeld eerst een sport beoefenen, waar voldoende ruimte voor was, en vervolgens bijkomen in een van de baden. Ook was er een afwisseling mogelijk van koude en warme baden, binnen en buiten, eigenlijk precies zoals wij dat nu ook in een sauna doen. Goed is ook te zien hoe het verwarmingssysteem werkte, dat grotendeels onder de grond zat.

Bezoek

Als je alles goed wilt bekijken en ontdekken, ben je minstens een uurtje onderweg. Na het badhuis kun je ook nog verder lopen richting de plek waar de tempel stond. Via een rondwandeling kom je dan bij een tuin met planten die in de Romeinse tijd ook een rol speelden, en vervolgens arriveer je dan weer bij het bezoekerscentrum. Cassinomagus is van eind maart tot half november geopend, ga voor de exacte openingstijden en ticketprijzen naar de website.