Je hoeft helemaal niet zover te rijden voor mooie plekken in Frankrijk. Vanaf Utrecht is het slechts een uur of vier rijden naar het hart van het noorden van Frankrijk. Het gebied boven Parijs zit vol met eeuwenoude steden, prachtige natuurgebieden en kleurrijke dorpen. Van gezellige badplaatsen aan indrukwekkende kusten tot oude kasteelruïnes in uitgestrekte bossen. We zetten hier de mooiste bezienswaardigheden van Noord-Frankrijk voor je op een rijtje. Zowel de absolute hoogtepunten als de verborgen pareltjes. Voor het gemak beschouwen we alles boven de lijn Parijs-Straatsburg als Noord-Frankrijk. Wat wordt je volgende bestemming?
Dorpen en steden
Marville
Een van de mooiste dorpen van Noord-Frankrijk is Marville. Dit sfeervolle dorp in de buurt van Longwy doet haast mediterraan aan, dankzij de statige huizen in Spaanse renaissancestijl, die dateren uit de tijd dat de streek hier onder Spaans gezag stond. Pittoreske pleintjes, gekleurde luiken, rustige straatjes en geschiedenis op elke hoek van de straat, in Marville kom je ogen tekort. Aan het grote plein zit een gezellige auberge waar je kunt overnachten en genieten van een smakelijke maaltijd met streekproducten.
Rocroi
Rocroi, aan de rand van de Ardennen, is een authentiek gebleven vestingstadje. Een groot deel van de militaire gebouwen zijn nog grotendeels in originele staat bewaard gebleven. Het strak opgebouwde dorp uit de zestiende eeuw was helemaal ingesteld op de verdediging, met een strak stratenplan zodat de soldaten snel bij de vestingwerken konden komen. Het is leuk om een rondje te wandelen over de wallen, die in totaal zo’n vier kilometer tellen. De belangrijkste strijd die hier werd geleverd was de Slag bij Rocroi, een overwinning van de Fransen op de Spanjaarden, wat het einde van de Dertigjarige Oorlog inluidde. Aan het einde van de zeventiende eeuw drukte ook de bekende bouwmeester Vauban nog zijn stempel op het stadje, door de bouw van een arsenaal en de versteviging van de vestingen.
Lille
Is het een Vlaamse stad of een Franse stad? Lille, ook wel Rijssel genoemd, ligt pal tegen de grens met België en in het verleden verwisselde de stad regelmatig van eigendom tussen Frankrijk en Vlaanderen. Tegenwoordig is het dus Frankrijk, maar in de architectuur en lokale cultuur zie je nogal wat Vlaamse elementen. Lille is een heel geschikte stad voor een dagtrip vanuit Nederland, maar je kunt er ook prima een lang weekend spenderen. Je vindt er tal van leuke boutiekjes, restaurants met plaatselijke gerechten, markten en gezellige café’s. Qua bezienswaardigheden kun je in Lille niet om het Palais Rihour en de Vieille Bourse heen. Die laatste bestaat uit 24 huizen die in een vierkant tegen elkaar zijn gebouwd, met een binnenplaats waar van dinsdag tot zondag een dagelijkse boekenmarkt plaatsvindt. Niet te missen is verder de neogotische kathedraal, een bijzonder modern bouwwerk. Ook leuk is het om een stuk door de Rue de la Monnaie te wandelen, waarbij je ook langs het Musée de l’Hospice Comtesse komt, een museum gevestigd in een oud ziekenhuis. Als je van kunst houdt, dan is het Paleis voor Schone Kunsten (Palais des Beaux-Arts) een aanrader. Tot de topstukken van het museum horen onder meer werken van Van Gogh, Monet, Rembrandt, Rubens en Rafaël.
Amiens
Ook Amiens is goed aan te rijden voor een korte stedentrip. Hoogtepunt van deze stad is de indrukwekkende kathedraal. De kerk werd in de dertiende eeuw in ongeveer zestig jaar tijd vrijwel compleet afgebouwd, waarmee het een van de snelst gebouwde gotische kathedralen is. Tot de bezienswaardigheden van de kerk behoren onder andere de fraaie glas-in-loodramen en het orgel dat teruggaat tot de vijftiende eeuw. Amiens is een stad waar je heerlijk kunt winkelen, afgewisseld met een hapje of een drankje op een van de leuke pleinen. Ook bijzonder is het om door de wijk Saint-Leu te wandelen, waar je enkele schilderachtige kades vindt. Net buiten het centrum van de stad liggen de bekende Hortillonages, een moerasachtig gebied waar de bewoners vroeger moestuintjes hadden en waar wede werd geteeld, dat vroeger gebruikt werd om blauw pastel mee te maken. Fans van schrijver Jules Verne moeten een bezoek brengen aan het Maison de Jules Verne, waar je zijn oude schrijfkamer kunt ontdekken.
Boulogne-sur-Mer
Dé bezienswaardigheid van Boulogne-sur-Mer is Nausicaá, het grootste aquarium van Europa. Ieder jaar weet het honderdduizenden bezoekers te trekken. Als je wilt ervaren hoe het onderwaterleven in allerlei gebieden ter wereld eruit ziet, moet je hier eens een kijkje nemen. Maar Boulogne heeft meer te bieden. Het oude ommuurde centrum stamt uit de middeleeuwen en heeft onder meer een donjon en nog de originele stadspoorten. Kom je om te winkelen, dan moet je in het nieuwere centurm zijn, rondom de Place Dalton. Ook de kerk is bijzonder, deze stamt uit de negentiende eeuw en de bouwers lieten zich inspireren door het ontwerp van de St Paul’s in Londen en de Sint-Pietersbasiliek in Rome. Tot slot is Boulogne ook een leuke uitvalsbasis om de rest van de Opaalkust te verkennen.
Laon
De vestingstad Laon, aan de rand van de streek Thiérache, staat bekend om z’n enorme gotische kathedraal. De geschiedenis van Laon gaat echter al verder terug dan de kathedraal, al in de vijfde eeuw was er hier een bisschopszetel. De kerk werd in de twaalfde eeuw gebouwd nadat de romaanse voorganger was afgebrand. Het is een van de oudste gotische kerken van het land, met een vrij sober interieur, prachtige portalen en een vijftal torens. In de negentiende eeuw ging het grootste deel van de ramen verloren bij een explosie van een kruithuis. In de op een verhoging gelegen stad vind je gezellige straten met restaurants en café’s en ook is er een interessant kunst- en geschiedenismuseum, gevestigd in de oude gebouwen van een commanderij van de Johannieterorde. Hier vind je onder meer archeologische objecten uit de nabije omgeving.
Natuur
Franse Ardennen
Bij de Ardennen denk je waarschijnlijk al snel aan België. Maar ook in Frankrijk ligt een stuk van deze streek. Het mooiste gedeelte daarvan vind je tegen de grens met België, waar de Maas mooi tussen de bossen en heuvels meandert. In de Franse Ardennen liggen mooie dorpjes verscholen en het is bovenal een streek vol legendes. Dat ontdek je bijvoorbeeld door wandelingen te maken naar de bijzonder gevormde rotsen die je overal in het gebied aantreft. Het hoogtepunt van deze streek is te vinden bij Monthermé, dat je hierboven op de foto ziet liggen. Het is het startpunt van mooie wandelroutes door de bossen en ook kun je er leuke boottochtjes maken. Niet te missen zijn ook de plaatselijke gerechten die er in veel restaurants op de kaart staan. Aan de zuidkant van de Franse Ardennen vind je verder ook enkele leuke steden, zoals Charleville-Mézières, Sedan en Mouzon.
Baai van de Somme
Zeehonden kijken en wadlopen, dat is niet allen mogelijk bij de waddeneilanden. In de uitgestrekte baai van de Somme vind je precies eenzelfde soort landschap. Je kunt hier leuke wandelingen langs de kust maken, of je onder begeleiding van een gids het wad op wagen. Ook liggen er rondom de baai allerlei leuke dorpen, zoals Saint-Valéry-sur-Somme, Le Hourdel, Rue en Le Crotoy. In het estuarium van de Somme leven naast zeehonden nog tal van andere diersoorten, waaronder bijzondere vogels. In het voor- en najaar komen daar nog honderdduizenden trekvogels bij. Op zoek naar een leuk idee voor een uitje in de baai van de Somme? De organisatie Les Bateaux de la Baie biedt becommentarieerde boottochten aan die je met alle facetten van het leven in de baai laten kennismaken.
Krijtrotsen bij Étretat
Étretat is een leuk plaatsje, maar je komt hier toch voornamelijk voor de indrukwekkende natuur: iedereen kent waarschijnlijk wel de fraai gevormde boogrotsen die, zoals deze hierboven, de zee insteken. Er zijn voor de kust van de Côte d’Albâtre zoals het hier heet, diverse van dit soort bijzondere rotsen. Het is dan ook een fijne plek voor het maken van mooie wandelingen waarbij je geregeld opmerkelijke uitzichten hebt. Bij laag water is het ook mogelijk om onderlangs de krijtrotsen te lopen. Deze omgeving heeft diverse bekende schilders uit het verleden aangetrokken, de impressionistische schilderijen die ze ervan maakten zijn wereldberoemd.
Giverny
Over schilders gesproken: een van de bekendste is Claude Monet. De tuin van zijn huis in Giverny inspireerde hem tot vele kunstwerken en het leuke is dat je deze ook zelf kunt bezoeken. Hij wordt nog steeds zorgvuldig bijgehouden en daardoor kun je er nu rondwandelen en het idee krijgen dat je in z’n schilderijen zelf rondloopt. Ontdek de bijzondere kleuren van alle honderden bloemen en planten, wandel door de vertrekken waar zijn leven zich afspeelde, en geniet van alle geuren en kleuren. Een bezoek aan de tuinen van Monet in Giverny is een lust voor het oog!
Noordelijke Vogezen
Verlaten bossen, vervallen kastelen, opmerkelijke rotsformaties: de Noordelijke Vogezen is een betoverende en vrij onbekende streek. Ontdek de kasteelruïnes uit de middeleeuwen, waarvan velen een mooi uitzicht bieden op de omliggende rotsen. De rustige streek kun je het beste vanuit La Petite-Pierre verkennen. Vanuit dit historische stadje vertrekken diverse wandelroutes diep de bossen in. Hoogtepunten zijn onder meer de grotwoningen bij Graufthal, de burcht van Bitche en het Lalique-museum bij Wingen-sur-Moder. Ook leuk is het om een bezoek te brengen aan Saverne, waar het boeiende Musée du Château des Rohan op je wacht. Behalve kunst vind je hier ook een uitgebreide archeologische collectie met onder meer objecten uit de Romeinse tijd.
Opaalkust
Hoog torent de Cap Blanc-Nez (134m) uit boven de omgeving. Met helder weer kun je aan de horizon de krijtrotsen van Engeland ontwaren. Om je heen zijn overal overblijfselen van bunkers en bomkraters in het landschap te zien. Rijd nog iets verder zuidwaarts voor de ruigere, iets lagere Cap Gris-Nez. Of wandel het strand op en ga op zoek naar fossielen van lang geleden. Na een mooie wandeling is het heerlijk bijkomen in een gezellig restaurant of café, onder het genot van het plaatselijke biertje 2 Caps. Wandelen kan ook in het mooie duingebied van de Dunes de la Slack. Meer over de historie van de streek kom je onder meer te weten in het Musée 39-45 in Ambleteuse of het Musée du Mur de l’Atlantique – Batterie Todt bij Audinghen.
Geschiedenis
Slagvelden
In heel Noord-Frankrijk zijn er veel overblijfselen van de Eerste Wereldoorlog te vinden, of de Grote Oorlog, zoals ze hem hier noemen. De belangrijkste gebieden waar je veel begraafplaatsen en monumenten zult aantreffen vind je bij het dal van de Somme en bij Verdun. Hier vonden dan ook de grootste veldslagen plaats. Met name rondom de plaatsen Albert en Péronne is de impact van de strijd op het landschap nog altijd goed te zien. Ten noorden van Albert heb je plekken waar je in bijna elke akker wel een begraafplaats vindt. Bij Beaumont-Hamel Newfoundland Memorial kun je nog de contouren van loopgraven in het landschap ontdekken, naast een grote hoeveelheid bomkraters. Een belangrijk museum over de strijd bevindt zich in Péronne, het Historial de la Grande Guerre. Maar ook verder naar het oosten is er veel te zien, zoals bijvoorbeeld de beroemde Chemin des Dames tussen Laon en Reims, een strategische weg die lang in handen was van de Duitsers en na hevige strijd werd veroverd. En ook rondom Verdun zijn tal van monumenten die herinneren aan de strijd, waaronder het beroemde Ossuaire de Douaumont. Hier bevinden zich de resten van maar liefst 130.000 ongeïdentificeerde Franse en Duitse soldaten, die het leven lieten tijdens de slag om Verdun.
Compiègne
Wil je wel eens weten hoe de Franse adel ooit leefde? Je kunt natuurlijk terecht in het beroemde Versailles, maar het kasteel van Compiègne heeft nog oudere papieren. Al in de vijfde of zesde eeuw stond hier een kasteel waar de koningen van Frankrijk zich terug konden trekken. Het kasteel van Compiègne was het favoriete kasteel van Lodewijk XV, en ook Napoleon kwam er later graag. Als je het kasteel bezoekt ontdek je de geschiedenis van het bouwwerk gaandeweg. Je kunt de koninklijke en keizerlijke appartementen verkennen, inclusief het deels authentieke meubilair en aankleding. Een van de hoogtepunten van het kasteel is de imposante balzaal, vol goud en schittering. Tot slot mag ook een bezoekje aan de tuinen niet ontbreken.
Burcht van Sedan
Noord-Frankrijk is vanouds een streek waar vele gevochten is. Het strategische belang van steden en gebieden blijkt uit de grote hoeveelheid kastelen die er te zien zijn. Het grootste van allemaal staat in Sedan, aan de rand van de Ardennen. Dit is zelfs het grootste middeleeuwse kasteel van heel Europa. Nog steeds is een groot deel in originele staat bewaard gebleven. De geschiedenis van dit bouwwerk ontdek je met een bezoek. Er is een route uitgezet die het verhaal van het kasteel van a tot z vertelt. Je kunt heerlijk dwalen door nauwe gangen, sobere soldatenverblijven en luxe appartementen voor de hogere heren. Helemaal leuk is dat je ook zelf een nachtje in het kasteel kunt slapen. In een van de bijgebouwen is namelijk een hotel en restaurant gevestigd. Op die manier kun je zelf eens ervaren hoe het is om op zo’n bijzondere plek te verblijven.
Versterkte kerken van de Thiérache
Niet iedereen had natuurlijk het geld om een kasteel te bouwen in deze streek. De inwoners van kleine dorpen en steden beschermden zich in met name de zestiende en zeventiende eeuw door hun kerk te versterken. Deze zogenaamde weerkerken vind je het meest in de streek Thiérache, grofweg tussen Laon en de Ardennen. Een van de mooiste exemplaren staat in Parfondeval, dat ook hoort bij het label Plus beaux villages de France. Er zijn in de hele streek maar liefst zo’n zestig versterkte kerken te vinden. Andere mooie exemplaren vind je bijvoorbeeld in Plomion, Autreppes en Beaurain. De oude kerken uit de middeleeuwen werden grotendeels in natuursteen gebouwd, toen de kerken versterkt werden gebruikte men steeds meer bakstenen. Resultaat is dat de kerken er bestaan uit een bijzondere mengeling van natuursteen, hout en baksteen.
Kathedralen van Noord-Frankrijk
Hierboven zijn ook al enkele kathedralen aan bod gekomen, met name die van Amiens en Laon. Maar er zijn nog veel meer schitterende kathedralen te ontdekken in Noord-Frankrijk. Een van de bekendste en belangrijkste qua geschiedenis is die in Reims, waar de koningen zich in het verleden lieten kronen. Ook mooi zijn die van Soissons, Beauvais en Metz. De kathedralen ontstonden in een tijdperk waarin de gotiek opkwam. Gebouwen konden door verbeteringen in de architectuur hoger en grootser worden. Bisschoppen wilden hun rijkdom en invloed tonen door de meest imposante kerken te bouwen. Nog altijd zijn de gebouwen een toonbeeld van menselijk kunnen. Door hun hoogte wijzen ze ook naar boven, als teken om het niet hier op aarde te zoeken maar de blik omhoog te richten. Of je ze nu bezoekt uit religieus oogpunt of uit bewondering voor die fraaie bouwstijl uit het verleden, de kathedralen zijn een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Noord-Frankrijk en altijd boeiend om binnen te lopen.
