Les Baux-de-Provence: dorp en kasteel op de rotsen

Les Baux-de-Provence, kortweg Les Baux, is een karakteristiek Provençaals dorp in het midden van de Alpilles. In het hoogseizoen schijnt het er behoorlijk druk te kunnen zijn, maar daar merken wij weinig van als we in april onze auto parkeren op een steenworp afstand van de ingang van het dorp. We verblijven een paar weken op camping Huttopia (aanrader!) in Fontvieille en een bezoek aan het dorp stond hoog op het verlanglijstje. Het heeft namelijk nogal een bijzondere geschiedenis en biedt bovendien weidse uitzichten over het landschap.

Vanwege de strategische ligging, hoog op de rotsen, omringd door een ruig terrein, vormde de plek al enkele duizenden jaren een toevluchtsoord. Al voor het begin van onze jaartelling vestigden de Kelten zich hier. In de omliggende rotsen maakten ze steengroeven en er was een doorgaande weg naar de plek die later uitgroeide tot de Romeinse stad Glanum. Toen Arles in de hoogtijdagen van het Romeinse rijk verder groeide ging dat ten koste van de bewoning in de ruigere delen van de Alpilles. Maar in de Middeleeuwen zocht men weer de bescherming op van strategische plekken zoals Les Baux. Het dorp groeide uit tot de hoofdplaats van een feodaal domein, geregeerd door de Heren van Baux, die op een gegeven moment zelfs een behoorlijk groot deel van de Provence onder hun heerschappij kregen. Ze moesten zich uiteindelijk wel onderwerpen aan de graven van de Provence, maar niettemin werd de burcht die het dorp domineerde een toonbeeld van een rijk cultureel leven.

Na de dood van de laatste prinses van Baux ging het echter langzaam bergafwaarts met het kasteel. Op een gegeven moment waren de inwoners van het dorp het kasteel en de vele belegeringen die er in de loop der tijd waren geweest zo zat, dat ze aan de koning vroegen of het niet ontmanteld mocht worden. Louis XIII ging daar mee akkoord, en zo kregen de inwoners hun rust én de beschikking over een massieve steengroeve waar ze de broodnodige stenen voor hun huizen zo, kant-en-klaar, vandaan konden halen. Dat is dan ook de reden dat het kasteel tegenwoordig tot een ruïne vervallen is. Gelukkig is echter niet het gehele bouwwerk gesloopt, je kunt er nog steeds een aardig beeld krijgen van de vroegere omvang.

Het dorp

Maar we beginnen ons bezoek aan Les Baux-de-Provence met een rondje door het dorp. Zoals in andere dorpen in de streek ontbreekt het hier niet aan winkeltjes met Provençaalse producten, als je daarvan houdt kun je hier je hart ophalen. Het komt allemaal relatief authentiek over, en ook aan de menukaarten van de meeste restaurantjes zien we dat het massatoerisme in de zomer niet voor een vermindering van kwaliteit lijkt te hebben gezorgd. Voordat we door de kronkelende straatjes omhoog richting het kasteel wandelen, eten we een Provençaals broodje, een Pan Bagnat, en genieten we van het uitzicht over de omgeving. Loop in elk geval ook even de Église Saint-Vincent des Baux binnen, deze romaanse kerk is deels in de rotsen uitgehakt. In de zeventiende eeuw was Les Baux aan de prins van Monaco geschonken als markizaat, en nog steeds is de familie Grimaldi verbonden aan het dorp. De twintigste-eeuwse glas-in-loodramen van de kerk werden geschonken door prins Rainier van Monaco.

Let bij de ingang van het dorp ook even op het grote bruine rotsblok dat je ziet liggen: dit is bauxiet, dat z’n naam dankt aan Les Baux. In 1822 werd dit hier in de omgeving gevonden, een van de belangrijkste grondstoffen voor aluminium.

Het kasteel

Na de lunch nemen we de tijd om het kasteel te bekijken. Daar kun je best een paar uur voor uittrekken, zeker als je alles wil zien. Leuk met kinderen: er zijn geregeld voorstellingen en demonstraties op het terrein, bijvoorbeeld van de werking van oud wapentuig zoals katapulten en trebuchets. Er zijn enkele paden die je door de ruïnes leiden, en her en der staan bordjes met informatie over de verschillende onderdelen van het kasteel. Hoogtepunten zijn, naast het spectaculaire uitzicht van bovenaf, de overblijfselen van een oude duiventil, de gewelven van een kapel en de resten van de imposante donjon.

Omgeving

Naast Les-Baux liggen de voormalige steengroeven waar nu een bijzondere lichtspektakel te zien is. De Carrières de Lumières is een expositie op zo’n zevenduizend vierkante meter onder de grond, waar wisselende voorstellingen van lichtkunstenaars te zien zijn. Het schijnt een heel bijzondere ervaring te zijn. Omdat wij echter met een baby van nog geen half jaar reisden, hebben wij deze even overgeslagen.

Wil je een mooi uitzicht op Les Baux? Rijd dan met de auto over de D27. Als je vanuit het noorden komt, zie je het dorp prachtig tegen de rotsen liggen.