A

Autun, Romeinse stad aan de rand van de Morvan

Autun

Als je vandaag de dag Autun van een afstandje ziet liggen, met op de achtergrond de heuvels van de Morvan, zou je niet zeggen dat dit eens een van de belangrijkste steden van West-Europa was. Het stadje heeft tegenwoordig een kleine 15.000 inwoners en vormt de toegangspoort naar de Morvan. Het leuke is dat hier nog veel terug te zien is van de Romeinse tijd, toen het hier Augustodunum heette, naar de keizer die besloot tot de oprichting van de stad.

Streektips

Zelf een bezoek brengen aan Autun? Misschien heb je wat aan deze tips!

Keizer Augustus, die leefde van 63 voor tot 14 na Christus, wilde in Gallië een stad bouwen die de roem van Rome zou uitdragen. Hij koos daarvoor een plek uit die iets ten oosten van de stad Bibracte lag, in de hoop dat het deze befaamde Gallische stad zou overtreffen. De nieuwe stad groeide snel en kreeg onder meer verdedigingswerken van zes kilometer lengte, voorzien van tientallen torens en vier poorten, aan de uiteinden van de twee hoofdstraten, de cardo maximus en de decumanus maximus. Ook kwam er een theater dat plaats bood aan maximaal zo’n 20.000 mensen, waarmee het het grootste (voor zover bekend) theater in Frankrijk is. Naast het theater verrees ook een amfitheater. Als je nu de omtrek van de oude Romeinse stad over de kaart van het hedendaagse Autun projecteert, zie je hoe groot de toenmalige stad was.

De bedoeling van keizer Augustus om van Augustodunum dé stad in de streek te maken lukte, want gaandeweg verloor het hoog in de heuvels gelegen Bibracte aan belang en trokken de inwoners naar Augustodunum toe. De stad stond in de Romeinse wereld onder andere bekend om de school voor filosofie en retoriek, die studenten uit alle hoeken van het rijk trok. Met de neergang van het Romeinse rijk verdween niet meteen het belang van Autun. Al in de vierde eeuw werd het een bisschopsstad en in de loop der tijd was het een factor van belang in de strijd tussen de Bourgondiërs en de Franken. In de achtste eeuw was Autun de meest oostelijke stad die de Arabieren veroverden in hun veldtocht door Europa.

Bezoek aan Autun

Omdat we een weekje in de Morvan verbleven, stond Autun hoog op het verlanglijstje om te bekijken. Het Office de Tourisme is de maandag dat we er zijn gesloten, dus besluiten we, na het parkeren van de auto op het grote Place Champ du Mars, op goed geluk de straatjes van de oude stad te verkennen. We ontdekken al snel de overblijfselen van de Romeinse stadsmuren en lopen eerst onderlangs deze verdedigingswal naar de zuidkant van de stad. De muren liggen er na twee millennia nog altijd imposant en ongenaakbaar bij. Na een minuut of tien wordt onze blik omhoog getrokken naar de top van de Tour des Ursulines, waar een groot Mariabeeld prijkt. Het gaat om de twaalfde-eeuwse donjon van het middeleeuwse kasteel dat op deze plek stond.

Over de Rue Dufraigne wandelen we vervolgens weer het oude centrum binnen. Al snel kom je dan bij de kathedraal, een schitterend bouwwerk uit de twaalfde eeuw. Een van de meest opmerkelijke elementen aan deze kerk is het grote portaal, met beeldhouwwerk van de twaalfde-eeuwse Gislebert dat de scène van het Laatste Oordeel laat zien. Let binnen in de kathedraal onder meer op de gebeeldhouwde kapitelen boven aan de pilaren.

Romeinse geschiedenis

Ben je geïnteresseerd in de Romeinse geschiedenis van Autun, dan moet je absoluut een bezoekje brengen aan het Musée Rolin. Naast een collectie met schilderijen en beeldhouwwerk van kunstenaars uit de streek, vind je hier ook een verdieping met archeologische vondsten. Een van de topstukken is een groot rond mozaïek van Bellerophon, een figuur uit de Griekse mythologie. Veel van de collectie van het museum werd in en rondom Autun gevonden. Nog altijd stuit men bij werkzaamheden en in kelders van huizen geregeld op bijzondere voorwerpen uit de Romeinse tijd.

Nadat we het museum hebben bekeken, zijn we zo al weer een uur verder, en loopt het tegen vier uur. Een snelle blik op Google Maps leert ons dat we de grootste bezienswaardigheden van de Romeinse periode in Autun nog niet gezien hebben. We besluiten te gaan wandelen richting de resten van het theater, aan de oostkant van de stad. Vanaf het centrum is dit echter meer dan een kwartier lopen, en we moeten ons nog haasten om vervolgens de Porte Saint-André, ook aan deze kant van de stad, voor het invallen van de avond te hebben bekeken en op de foto te hebben gezet. Kijk trouwens bij een bezoek aan het theater ook even naar het huisje dat er naast staat: in de gevel zijn tal van Romeinse beelden gemetseld die in de loop der tijd gevonden zijn rondom het theater.

Omdat het inmiddels al donker begint te worden, hebben we deze dag geen tijd meer voor de overige Romeinse overblijfselen. Later in de week komen we echter nog een keertje terug in Autun, en dan rijden we met de auto allereerst naar de Temple de Janus. De muren die hiervan nog overeind staan, en de naam, doen vermoeden dat er hier een heiligdom was, maar historici zijn het er nog niet echt over eens wat precies de functie van het gebouw was en aan wie het gewijd zou zijn geweest. Iets verderop aan het kleine weggetje richting de ruïne werd in de jaren ’70 de fundering van een ander theater uit de Romeinse tijd ontdekt. Hoe meer je van Autun te weten komt, hoe meer je ontdekt dat het voor Romeinse begrippen een uit de kluiten gewassen stad moet zijn geweest.

Protestantse kerk

Na het bezoek aan de Temple de Janus zetten we koers naar de Porte d’Arroux, een van de twee overgebleven Romeinse stadspoorten. Ze doen allebei wel wat denken aan de Porta Nigra in Trier, alleen dan wat kleiner. Interessant is overigens dat tegen de Porte Saint-André ook nog een Romeinse wachttoren zit aangebouwd, die biedt tegenwoordig onderdak aan de protestantse kerk van Autun.

Tenslotte rijden we ook nog naar een ander bijzonder bouwwerk uit de Romeinse tijd toe, net buiten Autun: de Pierre de Couhard. Deze piramidevormige hoop stenen is waarschijnlijk een grafmonument, maar ook bij dit gebouw tasten de geschiedkundigen in het duister over de exacte betekenis en bedoeling. Je komt hier niet alleen voor het grafmonument: vanaf deze plek aan de rand van Autun word je ook beloond met een mooi uitzicht over de stad, zoals je kunt zien op de foto die bovenaan dit artikel staat. Op de achtergrond zie je Mont Beuvray, waar de oude Gallische stad Bibracte gevestigd was.

Praktisch

In het centrum van Autun, de kerk en het museum kun je gerust een dagdeel spenderen. Wil je alle Romeinse overblijfselen (de poorten, theater, tempel en het grafmonument) ontdekken, dan is het handig om dat met de auto te doen. De afstanden zijn ietwat te groot om alles lopend te doen.

Locatie

Bekijk al onze tips op een handige overzichtskaart!

Martijn

Bonjour! Ik ben Martijn, oprichter van Frankrijk Puur. Van jongs af aan kom ik graag in Frankrijk. Door mijn studie Franse Taal & Cultuur ben ik nog meer van het land en de Franse gewoontes gaan houden. Op Frankrijk Puur beschrijf ik onze ervaringen in Frankrijk en geef ik je tips voor leuke plekken.

Vragen, opmerkingen, tips? Neem contact op via martijn@frankrijkpuur.nl!

  1. Jan Blom says:

    Leuk deze foto’s weer eens te zien. In de jaren ’90 een maand met een oude kampeerbus in Bourgogne geweest.
    Ik herinner me de oude arena heel goed, vond het toen al onbegrijpelijk en groot. Wij stonden o.a. op een camping
    in Cluny, dus daar ook alles gezien. Het plaatsje Le Creusot was toen (en nu?) niets.

  2. Ton Roos says:

    Goede en gevarieerde info over dit prettige stadje, dat zijn historische schatten gelukkig (nog) niet uitputtend toeristisch uitbuit. Sinds twee jaar regelmatig weken en maanden doorbrengend in onze tweede woning vlakbij Autun kunnen wij jullie lezers een bezoek van harte aanbevelen!

  3. Ruud says:

    Vorig jaar zijn we daar geweest, mooie wandeling gemaakt. Vierde week van augustus. Ook mede dank aan Frankrijk Puur (boek), daarna zijn we naar Ruoms gereden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *