De streek rondom Saintes in de Charente-Maritime is rijk aan overblijfselen uit de elfde en twaalfde eeuw. In de Saintonge werden in die tijd in hoog tempo allerlei kerken en kloosters gebouwd, in de romaanse stijl met een paar opvallende eigenschappen voor de streek. Een van die bouwwerken is de Priorij van Trizay, waarvan de kerk oorspronkelijk een achthoekige vorm had, uniek voor de omgeving.
StreektipsZelf op reis naar deze streek? Misschien heb je wat aan deze tips!
Ora et labora
Hoewel het informeel bekend staat als de Abbaye de Trizay (abdij), is het eigenlijk een prieuré, ofwel een priorij en dus geen abdij. Een priorij is een klooster onder gezag van een andere abdij, in dit geval de abdij van La Chaise-Dieu in de Auvergne. Van de heren van Tonnay-Charente kreeg het klooster na oprichting diverse rechten. Zo mocht het landerijen in de nabijgelegen moerassen ontginnen en bewerken en kreeg het het beheer over een bos. In de dertiende eeuw leefden er tot maximaal twaalf monniken in het klooster. Ze stonden in de Benedictijner traditie, wat wil zeggen dat ze zich zowel aan gebed en contemplatie als aan de arbeid wijdden. Hun motto luidde niet voor niets ora et labora, bid en werk. In de godsdienstoorlogen van de zestiende eeuw had de priorij het zwaar te verduren en werd een deel van de kerk verwoest.
Hoe weinig monniken er ook leefden, ze hadden niettemin de beschikking over een behoorlijke kerk. Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat het gebouw, waarvan nu nog slechts een kapel en twee zogenaamde apsidiolen resteren, ooit een achthoekige vorm had. De opening tussen de achthoekige hoofdruimte van de kerk en de kapel werd in de loop der tijd dichtgemetseld. Alleen in de contouren op de grond kun je nog zien hoe groot het oorspronkelijke gebouw moet zijn geweest.
Trésors de Saintonge
De Abbaye de Trizay is een van de Trésors de Saintonge, een verzameling van ruim dertig van de meest bijzondere historische monumenten in de streek. Dat is niet alleen vanwege de ruïnes van het klooster, maar ook omdat er in de kapel en in de bijgebouwen sinds 2003 een Centre d’art contemporain is gevestigd. Deze organiseert wisselende tentoonstellingen van moderne kunst. De installaties vormen een bijzonder contrast met de eeuwenoude stenen.
We wandelen in ruim een half uur een rondje over het terrein en door de gebouwen van het klooster. Opmerkelijk zijn naast de achthoekige kerk ook de kapittelzaal met fraaie gewelven en kapitelen bovenaan de pilaren, de wandschilderingen in de bijzalen en de kloostertuin net buiten de omheining, waar een keur aan planten en kruiden groeien die ook in de middeleeuwen veel gebruikt werden.
Heb je nog wat tijd over, dan is het de moeite waard om even naar het gehucht Montierneuf westelijk van de Abbaye de Trizay te rijden. Hier liggen namelijk de restanten van nog een andere priorij uit de elfde eeuw. De ruïnes zelf zijn niet toegankelijk en in privébezit, maar op een weilandje naast de weg ligt een bijzondere zestiende-eeuwse duiventil die in de twintigste eeuw prachtig gerestaureerd werd. De Pigeonnier de Montierneuf uit 1513 telt binnenin bijna drieduizend gaten voor de duiven. Die werden in die tijd door de monniken gehouden voor de opbrengsten van de vruchtbare duivenmest.
